Περί όνου σκιάς

 

Για την τουριστική Σαντορίνη οι φιλόζωοι επικεντρώνουν τα βέλη τους στην καταδίκη των γαιδουρολατών, που έχουν σαν επάγγελμα την μεταφορά τουριστών και εμπορευμάτων στα σκαλιά των λιμανιών της Καλντέρας και αναρτούν φωτογραφίες «αποδεικτικές» της κακοποίησης με τα ζώα να περιμένουν τη σειρά τους για το αγώι με το κεφάλι μόνο στη σκιά του δρόμου. Μάλιστα στο FB η κα Ελένη Ακρίτα είδα ότι μαζεύει συμβουλές για να κάνει επερώτηση στη Βουλή!!!!

Τα γαιδουράκια και τα μουλάρια στη Σαντορίνη υπήρχαν πάντα λόγω του δύσβατου εδάφους και της έλλειψης δρόμων και εξυπηρετούσαν τις ανάγκες για τη μεταφορά ανθρώπων και εμπορευμάτων από τα λιμάνια της Καλντέρας, τις οικοδομές στα ανηφορικά στενά των χωριών και τη μεταφορά σταφυλιών κατά τον τρύγο ή βαρελιών του διάσημου κρασιού μέχρι τα πλοία για Ρωσία ή Γαλλία. Η χρήση τους ήταν τόσο διαδεδομένη ώστε στο Μεγαλοχώρι στη χαράδρα του Ποταμού ήταν χτισμένα τα σπίτια, ενώ στην παράλληλη ήταν οι κατοικιές με τους σταύλους των υποζυγίων (ζωοτροφία εκτεταμένη ποτέ δεν υπήρχε στο νησί λόγω της πλήρους γεωργικής αξιοποίησης κυρίως του αμπελώνα). Βοσκός για τη Σαντορίνη ήταν ο άνθρωπος που μάζευε τα 1-2 κατσίκια του κάθε νοικοκυριού και τα έβγαζε για βοσκή στις μάντρες των καλλιεργημένων χωραφιών.  Τα γαιδουρια και τα μουλάρια, όπως και τα βόδια (σε άλλες περιοχές) ήταν πάντα υποζύγια λόγω της ανθεκτικότητάς τους, σε αντίθεση με τα πιο ευαίσθητα άλογα που πρόσφατα εισήχθησαν για τουριστική εκμετάλλευση στη Σαντορίνη και γιαυτά θεωρείται θεμιτή η ιππασία!!!

Για μας τους παλιότερους η ανάβαση από το λιμάνι των Φηρών με τα ζώα ήταν πολύ επικίνδυνο άθλημα, αφού οι γαιδουρολάτες για να προλάβουν περισσότερα αγώγια του μοναδικού βαποριού κατέβαιναν ξυπόλυτοι  με τα ζώα άδεια σε επικίνδυνες ταχύτητες, ενώ οι αδαείς στην καβάλα επιβάτες για ν’ ανέβουν δένονταν στο σαμάρι και τα παιδιά δυο δυο κάποιες φορές ανάμεσα στις βαλίτζες. Τα ατυχήματα ήταν συχνά και τα φαιδρά ανέκδοτα περισσότερα. Μου έχει τύχει να βρεθώ ανάποδα κρεμασμένη με το ζώο να προχωρά!! στο χωματόδρομο προς το Ακρωτήρι, επειδή ήταν το σαμάρι κακοδεμένο ή να δω αρσενικό γαιδούρι φορτωμένο με ηλικιωμένη γεροντοκόρη να καβαλικεύει σεξουαλικά άλλο εξ ίσου φορτωμένο με ηλικιωμένη γυναίκα καθ’ οδόν προς την Ποταμιώτισα για το πανηγύρι. 

πηγαίνοντας στην Ποταμιώτισα

Οι περισσότεροι αγωγιάτες ήταν δεμένοι με τα ζώα τους άσχετα με το βιοποριστικό όφελος και τα θεωρούσαν μέλη της οικογένειας. Το αν εκείνη την εποχή χρησιμοποιούσαν τη βίτσα στο «Ντελάξο ντε» συνήθως σαν απειλή δεν είναι απόδειξη βιαιότητας για μιαν εποχή που ήταν φυσιολογικό ή μάλλον απαραίτητο το ξύλο και για τα παιδιά τους. Οι προοδευτικοί γονείς πήγαιναν το παιδί τους στο σχολείο (αντί να το κρατήσουν να βοηθά στις δουλειές) προτρέποντας το δάσκαλο να λαξέψει τον μορφωμένο άνθρωπο από το «απελέκητο ξύλο» με την προτροπή να φάει τόσο ξύλο για να προκόψει, που να φθάσει μέχρι το κόκκαλο (το οποίο ανήκε στο γονιό)!!!

Το ότι σήμερα στα Φηρά υπάρχει τελεφερίκ δεν αναιρεί την ανάγκη του τόπου για υποζύγια, εκτός αν θεωρηθούν σαν είδος πολυτελείας ή αποφασίσουμε ότι πρέπει να εκλείψουν, αφού μπορούν να υποκαταστηθούν από κάποιες μηχανές.

Η σκληρότητα με την οποία ο άνθρωπος φέρεται στα ζώα έχει συνήθως σχέση με τη σκληρότητα που και ο ίδιος υποβάλεται για την εξοικονόμηση του επιουσίου του. Κανείς δεν πιστεύει ότι τα συμπαθή γαιδουράκια πρέπει να βασανίζονται, αλλά δεν μπορεί να θεωρείται μαρτύριο η καβάλα του γαιδουριού και όχι του αλόγου.

Όλη αυτή η εμμονή σε μιαν εποχή που η ανθρωπότητα βρίσκεται σε επικίνδυνη καμπή μοιάζει να είναι «περί όνου σκιάς» ήτοι ανούσια ενασχόληση για ασήμαντο θέμα. Για την ιστορία της φράσης από το Βικιπαίδεια 

«Κάποιος επώνυμος Αβδηρίτης ενοικίασε έναν όνο για να μεταφέρει αυτόν και τις αποσκευές του σε άλλη πόλη. Περπατώντας σε ένα άνυδρο και άδενδρο τοπίο θέλησε το μεσημέρι να ξεκουραστεί και κάθισε στη σκιά του ζώου. Ο αγωγιάτης τότε του ζήτησε επιπλέον αμοιβή για την παρασχεθείσα από τον όνο ευεργετική σκιά την οποία όμως αρνήθηκε ο ενοικιαστής. Η διαφορά οδηγήθηκε στα δικαστήρια και μετά από αλλεπάλληλες δικαστικές αποφάσεις έφθασε ως τη Βουλή των τετρακοσίων. Εν τω μεταξύ η πόλη είχε αναστατωθεί και σχεδόν παραλύσει λόγω του ότι οι πολίτες είχαν διαιρεθεί σε δυο στρατόπεδα, τους «Σκιερούς», δηλαδή των οπαδών της σκιάς του όνου ως αυθύπαρκτου και αυτοτελούς πράγματος και τους «ονικούς» δηλαδή εκείνων της έννοιας του όνου ως συνολικού και ενιαίου αντικειμένου στη συναλλαγή. Λέγεται όμως προτού λήξει η δίκη, την λύση έδωσαν κάποιοι άγνωστοι, που εξόντωσαν τον ατυχή όνο και έτσι μη υπάρχοντος του πειστηρίου η υπόθεση ετέθη στο αρχείο.»

Φοβάμαι ότι σήμερα την ώρα που ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία μας φέρνει μιαν ανάσα από την πυρηνική καταστροφή, η κλιματική αλλαγή βουλιάζει κράτη και οικολογικά καταστρέφει εκτεταμένες περιοχές,  το ΝΑΤΟ απλώνεται στην Ασία, όπου η Ιαπωνία χύνει τα ραδιενεργά ύδατα της Φουκουσίμα (και με τις ευλογίες της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας ρυπαίνει τους ωκεανούς) και η Ευρώπη αναζητά ελπίδα για την απαλλαγή από το μεταναστευτικό που η ίδια προκαλεί στους διαδόχους του Χίτλερ, εμείς διαλέγουμε το «Ονικό» ή «Σκιερό» στρατόπεδο ανεμίζοντας την σημαία της ζωοφιλίας σαν απόδειξη της αυτάρεσκης δήθεν Ανθρωπιάς μας.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου