Δημοψήφισμα του φόβου

Δημοψήφισμα του φόβου

Το δημοψήφισμα του 2015 θα είναι το τρίτο της ζωής μου. 

Θυμάμαι ακόμη το 1968 στα καλοκαιρινά σινεμά πριν αρχίσει η ταινία να παίζεται το διαφημιστικό άσμα  των χουντικών "Ναι στο Σύνταγμα" και τις ουρές στα εκλογικά κέντρα, όταν όλοι ήταν σίγουροι για την παρωδία αυτής της δήθεν εκλογικής διαδικασίας.

Θυμάμαι ακόμη και τον ενθουσιασμό και την υπευθυνότητα του δημοψηφίσματος για το πολίτευμα το 1974, που σφράγισε με εμπιστοσύνη στη ολόφρεσκη δημοκρατία τη δική μου τότε νέα γενιά στις πρώτες εκλογές που συμμετείχε.

Σήμερα καλούμεθα για τρίτη φορά να ψηφίσουμε σε δημοψήφισμα κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες για μιαν απόφαση, που θα καθορίσει το μέλλον του τόπου.

Κάθε εκλογική διαδικασία απαιτεί ηρεμία και νηφαλιότητα για να αποφασίσει ο κάθε ψηφοφόρος με ορθολογισμό τι ακριβώς στηρίζει. 

Το δημοψήφισμα του 2015 θα διεξαχθεί σε συνθήκες πανικού. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι ψηφίζουμε για το ΝΑΙ ή ΟΧΙ στη συγκεκριμένη πρόταση των δανειστών (την οποία ούτε η αντιπολίτευση δεν στηρίζει), ενώ οι δανειστές και η αντιπολίτευση (πλην του ΚΚΕ που δηλώνει εκτός τόπου και χρόνου) υποστηρίζουν ότι το ΝΑΙ σημαίνει ΕΥΡΩ, ενώ το ΟΧΙ σημαίνει έξοδο από την ευρωζώνη. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνούν αρκετοί υποστηρικτές του ΟΧΙ είναι ότι η κυβέρνηση ακόμη και τώρα υποστηρίζει ότι θα παραμείνουμε στο ΕΥΡΩ άσχετα με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. 

Οι πολίτες καλούνται σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας (πολλοί ετεροδημότες δεν έχουν ούτε τα  εισιτήρια για το χωριό τους) και πανικού ν' αποφασίσουν τι επιλέγουν: τη σκληρή λιτότητα που έζησαν εδώ και 5 χρόνια και που θα επιδεινωνόταν έτσι κι αλλιώς (γιαυτό δεν υπάρχουν ψευδαισθήσεις) ή το άλμα στο κενό, τον κίνδυνο να αποδειχθούν οι δανειστές σκληρότεροι από όσο πιστεύει η κυβέρνηση, που προφανώς δεν είχε αξιολογήσει σωστά τις κινήσεις και τις αντοχές τους.

Έτσι ο λαός δεν πιστεύει ούτε την αντιπολίτευση -που έλεγε ότι μετά 2 χρόνια θα είχαμε βγει από τα μνημόνια και το κακό επιδεινωνόταν συνεχώς-, ούτε όμως και την κυβέρνηση, η οποία αν και έδωσε κάποια ανακούφιση στα φτωχότερα στρώματα, δεν έδωσε προοπτική στον ιδιωτικό τομέα.

Έτσι η λογική του κάθε ψηφοφόρου δε μπορεί να λειτουργήσει, αλλά όλα καθοδηγούνται από το συναίσθημα, ενώ οι εκατέρωθεν εκτοξευόμενες ύβρεις και το εμφυλιοπολεμικό κλίμα δεν βοηθούν καθόλου. Δυστυχώς κανείς δεν πιστεύει ότι ψηφίζουμε για τη συγκεκριμένη πρόταση, αντίθετα όλοι πιστεύουν ότι αποτυπώνουμε μια μόνιμη στάση απέναντι στη σημερινή ευρωπαϊκή πολιτική και τους σκληρούς κανόνες της.

Καθένας ψηφίζει σύμφωνα με τη δική του οπτική. Δε μπορούμε να κατηγορούμε τους ιδιωτικούς υπαλλήλους των πολυεθνικών, που στηρίζουν το ΝΑΙ, σαν δοσιλόγους, επειδή -αφού δεν επλήγησαν όσο οι άλλοι- φοβούνται ότι τώρα θα χάσουν τη δουλειά τους. Δε μπορούμε όμως και να κατηγορούμε σαν άμυαλους τους πολλούς, που στηρίζουν το ΟΧΙ, επειδή μέσα στην κρίση έχασαν τα πάντα και δε φοβούνται πια τίποτε.

Λογικά επιχειρήματα δεν κατατίθενται από κανένα. Το ΝΑΙ ποντάρει στον φόβο και το ΟΧΙ στις ηρωικές προσπάθειες μιας ιστορίας αντίστασης. Η προπαγάνδα των δανειστών υπερ του ΝΑΙ μπορεί να λειτουργήσει σαν μπούμεραγκ, αφού πεισμώνει το εθνικό φιλότιμο, ενώ οι δυσφημισμένοι (σαν παράσιτα που ευνοήθηκαν από το ΣΥΡΙΖΑ) συνταξιούχοι μπορεί να μεταστραφούν, μετά την ταλαιπωρία στα τραπεζικά γκισέ για 120 Ευρώ από την πενιχρή τους σύνταξη. Ο κόσμος που τρέχει καθημερινά στα ΑΤΜ -όπως στα χωριά πήγαιναν καθημερινά για νερό στη βρύση-, δεν είναι εκείνοι που θα σήκωναν λεφτά σε κανονικές συνθήκες. Όσοι είχαν πολλά, είχαν ήδη κάνει τις αναλήψεις τους. Όσοι έγιναν θέαμα τις τελευταίες μέρες είναι εκείνοι, που -επειδή φοβούνται ότι ίσως το Ευρώ εξαντληθεί- θέλουν νάχουν κάτι για κάθε ενδεχόμενο στο σπιτικό τους κι ας μείνουν τα δάνεια κι οι λογαριασμοί απλήρωτα. Όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι περισσότεροι ιδιωτικοί υπάλληλοι μένουν απλήρωτοι σε αναγκαστική αργία ή εκβιασμούς.

Πηγαίνοντας την Κυριακή στις κάλπες κανένας δε θα ψηφίσει με νηφαλιότητα, όπως απαιτεί η δημοκρατική διαδικασία. ΟΛΟΙ θα ψηφίσουμε εγκλωβισμένοι ανάμεσα σε δυο κακά. Το ένα μας μάτωσε ήδη και φοβόμαστε ότι θα αποδειχθεί ακόμη πιο σκληρό και το άλλο μοιάζει σαν πήδημα στο κενό, κανείς δε μας διαβεβαιώνει πού θα βγάλει και πια δεν τρέφουμε αυταπάτες για την αλληλεγγύη της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Αφού λοιπόν θα ψηφίσουμε στηριγμένοι στο συναίσθημα, ας βουτήξουμε σε αυτό να ξαναγεννηθούμε. Ας θυμηθούμε ότι πάντα όσοι αντιστεκόντουσαν δεν ήταν οι πολλοί. Ας αγκαλιάσουμε τις ρίζες μας, Ας δούμε τις πραγματικές αξίες της ζωής, που δεν έχουν σχέση με τα καταναλωτικά πρότυπα. Ας θυμηθούμε, ότι ενώ εμείς δεν καταδικάσαμε το γερμανικό λαό συλλήβδην για τις θηριωδίες των ναζί, εκείνοι μας καταδικάζουν συλλογικά για τα λάθη και τις κομπίνες των ηγετών μας (για τις οποίες και οι δανειστές συνήργησαν). Ας θυμηθούμε ότι οι Θερμοπύλες έμειναν στην παγκόσμια και ευρωπαϊκή ιστορία σαν πρότυπο ηρωισμού αν και ήταν μια ήττα των 300. Ας μη ξεχνάμε ότι παρά τα λάθη και τη συγκυρία που οδήγησαν στην απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, η επανάσταση ΔΕΝ ξεκίνησε το 1821. Και τα 400 χρόνια σκλαβιάς ήταν μια αλυσίδα εξεγέρσεων. 

Ψηφίζω λοιπόν ΟΧΙ επειδή είμαι πολύ γριά για ν' αλλάξω την ιστορία της ζωής μου και τις αρχές μου. Μπορεί να φοβάμαι ότι ίσως αποδειχθεί χειρότερο για τα παιδιά και τα εγγόνια μου, αλλά τουλάχιστον θα είναι συνεπές με τις αρχές και τα πιστεύω μου. 

Και βέβαια φοβάμαι και βέβαια πια δεν ελπίζω. ΔΕΝ υπάρχουν από μηχανής θεοί.

 Όμως σε ευχαριστώ, Αλέξη Τσίπρα, παιδί μου, γιατί με ήθος και αξιοπρέπεια έδωσες αυτό τον αγώνα. Δε μετανιώνω γιατί σε εμπιστεύθηκα. Ήξερα ότι δε θα ήταν εύκολα και συ έδωσες τον καλό αγώνα με εντιμότητα, σοβαρότητα κι επιμονή. Ακόμη και αν όλα πάνε στραβά δε μετανιώνω. Κάποιος έπρεπε να πει σε αυτούς τους τοκογλύφους το "Ως εδώ και μη παρέκει". 

Ακόμη και αν μας ισοπεδώσουν, θα έχουμε τη συνείδησή μας ήσυχη ότι αντισταθήκαμε όπως πρέπει σε Έλληνες.
Άλλωστε η ζωή με δίδαξε ότι στην Ιστορία δεν υπάρχει happy end. Όσο ζούμε πρέπει ν' αγωνιζόμαστε για κάποιες βασικές αξίες. Και η Ελευθερία και η Ειρήνη ίσως παραμένει πάντα άπιαστο  όνειρο για τις περισσότερες γενιές των ανθρώπων.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου