Από την Κομποστοποίηση στον Αρμαγεδδώνα
Παρακολούθησα στην ΕΤ μιαν εκπομπή οικολογικής αφύπνισης, όπου έλεγε ότι το καλύτερο μαλλακτικό για το πλυντήριο είναι το ξύδι με φύλλα λεβάντας, έδινε συνταγές παρασκευής κρέμας σώματος και τέλος πρότεινε την κομποστοποίηση των βιολογικών μας σκουπιδιών.
Ανήκω σε μια γενιά, που στο σχολείο μας δίδασκαν οικοκυρικά, και επειδή οι περισσότερες γυναίκες δε θα αποκτούσαν επάγγελμα, μαθαίναμε να ράβουμε και να κεντάμε, να φτιάχνουμε κομπόστες που τις τρώμε και να υπολογίζουμε σωστά την οικονομία του νοικοκυριού μας.
Ανήκω όμως ταυτόχρονα και στη γενιά που πρωτάνοιξε διάπλατα τις πύλες των Πανεπιστημίων, κι επειδή αναγκάστηκε να επωμιστεί -χωρίς καμιά βοήθεια από τον τότε άνδρα- τους πολλαπλούς ρόλους της νοικοκυράς μάνας, συζύγου, και επιστήμονα έπρεπε να οργανώνει σοφά το χρόνο και τις δυνάμεις της. Το σφάλμα της δικής μας γενιάς ήταν ότι προσπαθούσαμε να είμαστε άριστες στον καθένα και σε όλους από τους ποικίλους ρόλους μας, Η μεγάλη μας προσφορά στην επόμενη γενιά γυναικών το ότι οι γιοι μας σήμερα συμβάλουν στην οικογένεια σε βαθμό που εμείς δε θα τολμούσαμε ούτε να ονειρευτούμε. Είμαστε επίσης η γενιά που λόγω οικονομικής κρίσης και των πιεστικών νέων ωραρίων εργασίας δε γευτήκαμε την ανάπαυση της συνταξιοδότησης, αλλά εξακολουθούμε να προσφέρουμε σημαντικά στο μεγάλωμα των εγγονιών μας.
Με αυτή την εμπειρία κρίνω σαν ανοησία την υπερπροβολή τέτοιων οικολογικών προτάσεων. Οι εργαζόμενες γυναίκες ΔΕΝ έχουν χρόνο, ούτε δυνάμεις για πειράματα. Στην αγορά υπάρχει τεράστια ποικιλία από προϊόντα κατανάλωσης, φθηνά ή ακριβά (όλα παράγονται μετά από κάποιες έρευνες και δημιουργώντας θέσεις εργασίας) και επιλέγουμε σύμφωνα με το γούστο και της ανάγκες μας. Άλλο το να φτιάχνεις τη μαρμελάδα ή το γλυκό του κουταλιού και το λικέρ, επειδή σου περισσεύουν τα φρούτα εποχής από τον κήπο σου και άλλο το να ψάχνεις τρόπους αγοράζοντας πρώτες ύλες για να κατασκευάσεις ένα προϊόν, που ποτέ δε θα είναι καλύτερο από όσα κυκλοφορούν στο εμπόριο.
Η δική μας γενιά έκανε σοφή διαχείριση των σκουπιδιών. Δεν υπήρχαν πάνες παιδικές και η εφημερίδα σιδερωνόταν για να χρησιμοποιηθεί σαν χαρτί υγείας ενώ ήταν το καλύτερο υλικό για να καθαρίσουν και να λάμψουν τα τζάμια. Δεν χρειαζόμαστε κομποστοποίηση, επειδή υπήρχαν κότες και κατοικίδια στις αυλές, που κατανάλωναν κάθε υπόλειμμα τροφής. Το περιτύλιγμα των δώρων το διπλώναμε και το ξαναχρησιμοποιούσαμε. Κλείναμε το διακόπτη του λαμπτήρα, βγαίνοντας από το δωμάτιο (τότε δεν υπήρχαν τόσοι κλέφτες για ν' αφήνουμε μέρα νύχτα όλα τα φώτα ανοικτά στο ακατοίκητο σπίτι). Το νερό το σεβόμαστε, μαζεύαμε τη βροχή σε στέρνες, πλέναμε σε λεκάνη και το περίσσευμα από το σαπουνόνερο (τότε δεν υπήρχαν χημικά απορρυπαντικά) πότιζε τις γλάστρες..
Δε μπορείς να κατηγορήσεις τη σύγχρονη γενιά επειδή παράγει τόσα σκουπίδια, όταν η κατανάλωση την εκπαίδευσε να το κάνει. Η κατάργηση της χρήσης της πλαστικής σακούλας έδειξε ότι ο σωστός τρόπος για οικολογική φροντίδα είναι το να επιβληθεί στους καταναλωτές. Δε μπορείς να ζητάς εξοικονόμηση ενέργειας, όταν όλες οι μηχανές έχουν λειτουργία σταντ μπάι και τηλεκοντρόλ. Δε μπορεί να ζητάς καθαρότερο περιβάλλον, όταν οι συσκευασίες επιβάλλονται στον αγοραστή, που βολεύεται και νομίζει ότι είναι κουλ, κυκλοφορώντας στην Αθήνα με ένα πλαστικό μπουκάλι καφέ ή νερού στο χέρι. Είναι ευθύνη των κατασκευαστών να βρουν τη σωστότερη οικολογική λύση που θα επιβάλει το οργανωμένο κράτος και οι καταναλωτές αναγκαστικά θ' ακολουθήσουν. Το πρόβλημα είναι ότι τα κράτη υπακούουν στις ανάγκες των λίγων, που διαμορφώνουν τις διεθνείς οικονομίες διακινώντας το ηλεκτρονικό χρήμα.
Το να μιλάμε για κομποστοποίηση στην Αθήνα σε ανθρώπους που δεν προφθαίνουν ούτε τις στοιχειώδεις δουλειές στο σπίτι τους είναι παράλογο. Ειδικά όπως το άκουσα ότι είναι λύση μόνο για καφέ, τσάι και φυτικά είδη. "Ο κομποστοποιητής είναι βετζετέριαν, που νηστεύει και το λάδι" είπαν. Θα πρέπει να έχεις αρκετά υπολείμματά χωρίς καθόλου λίπος, θα πρέπει ν' αναζητάς πριονίδι ή άχυρο όταν υγραίνει, τον κίνδυνο για μυγάκια και τρωκτικά κλπ. Νομίζω ότι αυτό είναι μια επιπρόσθετη τεράστια πηγή άγχους και πρόσθετη εργασία για νέους, που και τα πιάτα τους κουράζονται να βάλουν από το νεροχύτη στο πλυντήριο και σε μια χώρα όπου ο δωρεάν άφθονος ήλιος θα έπρεπε να αποστειρώνει τα ρούχα, χρησιμοποιούν στεγνωτήριο.
Είναι σαφές ότι πιστεύω ακράδαντα ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι αναγκαία και ότι σε ένα πλανήτη που οι άνθρωποι πολλαπλασιάζονται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς πρέπει κάτι να κάνουμε για να περιορίσουμε τη σπατάλη σε κάθε επίπεδο. Δεν εννοώ το να καταργήσουμε τις βρεφικές πάνες ή να επιστρέψουμε στο σύστημα που υπήρχε στη Σαντορίνη, όπου οι τουαλέτες είχαν ξηρούς βόθρους και έριχνες χώμα στην τρύπα κάθε φορά που ανακουφιζόσουν.
Δεν είμαι απαισιόδοξη. 'Έζησα σε μιαν εποχή όπου τα θαύματα μας κατακλύζουν και που η βελτίωση των συνθηκών ζωής -στον προηγμένο τουλάχιστον κόσμο- γίνεται με γιγάντια βήματα.
Αυτό που με ενοχλεί είναι το καλλιεργούμενο αίσθημα ενοχής από εκείνους, που ευθύνονται για τη σημερινή κατάσταση.
Αυτό που με προβληματίζει είναι η έλλειψη δικαιοσύνης, το ελάχιστο ποσοστό των ανθρώπων, που συμμετέχει σε αυτή την ευημερία, και τ' ότι κανείς δεν αναρωτιέται τι θα γινόταν αν όλοι απολάμβαναν (όπως το δικαιούνται) τις διευκολύνσεις που εμείς απολαμβάνουμε στη ζωή. Το μεταναστευτικό θα γιγαντώνεται όσο οι αντιθέσεις εμμένουν και μόνο ένας πυρηνικός λιμός ή μια πανδημία θα σταματούσε την γεωμετρική πρόοδο του υπερπληθυσμού στον πλανήτη.
Πιστεύω ότι η Οικολογία πρέπει να κοιτάξει πιο μακροπρόθεσμα. Η κλιματική αλλαγή για τον πλανήτη δεν θα είναι παρά μια ακόμη φάση στην εξέλιξή του. Η ανθρωπότητα δεν είναι πιο πολύτιμη από οποιοδήποτε άλλο ζωικό είδος. Για να επιβιώσουμε (όσο τουλάχιστον επιβιώσει η μητέρα Γη) θα πρέπει ξανά να εξελιχτούμε. Και ο άνθρωπος (ένα σαρκοβόρο, αρπαχτικό, θηλαστικό) επιβίωσε μέχρι τώρα μόνο χάρη στο μυαλό και την καρδιά του.
Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου