Για τις γυναίκες στο Βυζάντιο
Αν και επειδή κατά τα εφηβικά μου χρόνια είχα περάσει από Χριστιανικές οργανώσεις και έχοντας βιώσει έντονα τον παραλογισμό των πατριαρχικών εντολών της Χριστιανικής εκκλησίας (αποκλεισμός των γυναικών από το ιερατείο, απαγορεύσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου και 40 μέρες μετά τον τοκετό, ενδυματολογικές εντολές για να μη σκανδαλίζονται οι άνδρες, υποταγή και πλήρης στέρηση κάθε δικαιώματος στα πλαίσια του γάμου κλπ) νιώθω αποστροφή για την αναμάσηση των πρακτικών που ήδη έχω απορρίψει, η ομιλία της Άννας ήταν απίστευτα ουσιώδης και συγκινητική, επειδή κατάφερε να εξατομικεύσει τις περιπτώσεις των γυναικών αγίων και να τις εξανθρωπίσει. Επισημάνθηκε ότι οι βίοι των αγίων γυναικών έχουν γραφεί από άνδρες, αν και κάποια ανδρικά ονόματα ίσως είναι ψευδώνυμα γυναικών.
Τα σχόλια του καθηγητή Δημήτρη Κυρίτση ήταν πολύ εύστοχα, ενώ η συζήτηση που ακολούθησε ανάμεσα σε γυναίνες μορφωμένες, που ήξεραν καλά το αντικείμενο και μπορούσαν με ευπρέπεια να υποστηρίζουν διαφορετικές απόψεις στάθηκε για μένα μια όαση διαλόγου σε μιαν εποχή που όλοι νομίζουν ότι ξέρουν τα πάντα και μετρούν τον κόσμο απόλυτα μόνο σύμφωνα με τα δικά τους πιστεύω.
Η βεντάλια των περιπτώσεων των αγίων που επελέγησαν είναι πολύ μεγάλη από την Αγία Ελένη, που μετά το ρόλο της στην δολοφονία της νύψης της Φαύστας αποφάσισε για άφεση αμαρτιών σε ηλικία 79 χρόνων το ιστορικό ταξίδι στα Ιεροσόλυμα, μέχρι τη Μαρία τη Βιθηνή, που μόνασε σαν άνδρας (Μαρίνος) και από τις πόρνες που άγιασαν, όπως η Μαρία η Αιγυπτία μέχρι τις εύπορες μοναχές που αφού μοίραζαν τα υπάρχοντά τους ιδρυαν τα δικά τους μοναστήρια και έπαιζαν ρόλο σε ιστορικές περιόδους πχ Εικονομαχία. Ενδιαφέρον είχε και το γεγονός ότι η πλειοψηφία των αγίων που είναι υπαρκτά ιστορικά πρόσωπα ανήκουν σε προνομιούχα κοινωνική τάξη, ενώ για τις παλιότερες που μάλλον είναι κατασκευάσματα αφηγήσεων ανδρών μοναχών η κοινωνική τους παραμένει ασαφής.
Κάτι που δεν γνώριζα είναι ότι το όνομά μου Μαρία αν και συνδέεται με την πραθενία και τη μητρότητα της Παναγίας ετυμολογικά στα εβραικά σημαίνει την δυναμική δραστήρια.γυναίκα. Άλλωστε εξακολουθεί να με γοητεύει η ανάποδη από τα συνήθη παραμύθια διήγηση της Κασσιανής και η μουσικότητα του ύμνου της.
Ενδιαφέρουσα ήταν η επισήμανση της διαφορετικής οπτικής ανά τους αιώνες και η ανάγκη επανατοποθέτησης σε κάθε θέμα. Αν και υπογραμμίστηκε η προσπάθεια αρκετών ιερωμένων να προτείνουν την κακοποίηση των γυναικών μέσα στο γάμο σαν πρότυπο για τη σωτηρία της ψυχής τους απετράπη η χρήση ψυχιατρικών όρων για την ανάγκη κάποιων ανθρώπων να νηστεύουν ή να απομονωθούν ακόμη και για την απέκδυση του φύλου μέσα από την πλήρη στέρηση. Ενδιαφέρον είχε η άποψη της μεταλλαγής της αξίας της μητρότητας σε σχέση με την σεξουαλική αποχή και ο μοναχισμός σαν διέξοδος σε γάμους επιβολής.
Είχα πολύ καιρό να απολαύσω συζήτηση πολιτισμένη που δημιουργούσε σπίθες για διαφορετική οπτική σε θέματα που θεωρούμε λυμένα. Είχε ενδιαφέρον η επισήμανση μιας από τις παριστάμενες η οποία ρώτησε κάτι απλώς για να επαναξιολογήσει τη δική της οπτική στο θέμα.
Σε μιαν εποχή που γίνεται προσπάθεια να επιστρέψει η γυναίκα σε ρόλους πατριαρχίας (όχι μόνο μέσα από εκκλησιαστικούς κύκλους) η γυναικεία οπτική είναι πολύτιμη για την επανατοποθέτηση των γυναικών σε φεμινιστικούς αγώνες ώστ να διασωθούν όσα με πολύχρονους αγώνες κατακτήσαμε.
Για όποιον ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει όλη την εκδήλωση το λινκ όπου καταγραφεται είναι
https://www.facebook.com/studiesonmasculinityandfemininity.gr/
Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου