Σιωπή

Σιωπή

Ντροπή! Κανείς δε βρέθηκε να πει για την αυγή της προ­δοσίας. Τον πρώτο δούλο κανείς δεν ονομάτισε. Τον πρώτο αφέντη. Ίσως γιατί οι ρόλοι άλλαζαν συχνά. Ίσως γιατί τότε, όλοι ήξεραν πως κανείς δε γεννιέται αφέντης ή δούλος. Σιγά σιγά ο παραλογισμός της δουλείας θριάμβευσε στις κοι­νωνίες. Σιγά σιγά πιστέψαμε πως είναι φυσικό άλλοι να κυ­βερνούν κι άλλοι να υπομένουν.

Η Ιστορία μας διάψευσε. Οι ρόλοι πάντοτε θ ' αλλάζουν. Καθένας πρέπει να κατακτά τη θέση του στο σύνολο, σ' ένα κόσμο όπου η ανισότητα είναι κανόνας κι η βία ρυθμιστής.

Μου ήταν πάντα αδιανόητο να κατανοήσω τις φυλακές της Ιεράς εξέτασης, τις εκπολιτιστικές θηριωδίες των εξερευνητών, τις σταυροφορίες και τις ελέω Θεού μοναρχίες.

Μ' ενθουσίαζε η Αναγέννηση, η χαραυγή του νέου πεπρω­μένου. Οι ορίζοντες που πλαταίνουν. Το ξύπνημα των λαών, αυτού του κοιμισμένου γίγαντα.Ο κόσμος γίνεται μικρός. Οι ωκεανοί πρέπει να γεφυρώ­σουν τις ανθρώπινες τρέλες. Ο θρίαμβος της τόλμης και της φαντασίας. Καμιά σκέψη πια δεν είναι απαγορευμένη. Όλα επιτρέπονται. Ο κόσμος τόσο γεμάτος εκπλήξεις! Το μυαλό μας τόσο απέραντο σε δυνατότητες! Η Τέχνη κι οι επιστήμες θριαμβεύουν. Οι παπάδες λουφάζουν μπρος στις αποδείξεις της μωρίας τους. Ο στατικός κόσμος μεθυσμένος στριφογυ­ρίζει κι είναι υπέροχη αυτή η κίνηση που καταλαμβάνει όλη τη γη. Οι λαοί μετακινούνται, σαν για να ξεμουδιάσουν μετά τόσο βαρύ χειμώνα. Οι άνθρωποι μαθαίνουν να διεκδικούν ότι θαρρούν για δίκιο. Οι κληρονομικοί άρχοντες πρέπει να πεθάνουν. Όλοι έχουν δικαίωμα να ζουν. Όλοι πρέπει να διεκδικούν αυτό το δικαίωμα. 

Ο άνθρωπος απλώνει τα πόδια του, βγαίνει απ' το ζυγό. Ξανακοιτά τον ουρανό έκθαμβος. Όλοι απαιτούν τα πάντα. Αυτή είναι η ζωή, μια αλλαγή. Τι τρέλα! Σα να γυρνάς σε λούνα παρκ! Μεθάς από χαρά. Η όψη του κόσμου μεταβάλλεται. Η ζωή γίνεται ευκολότερη. Το μυαλό γεννά μηχανές κι οι μηχανές σπρώχνουν το μυαλό να σκέπτεται γοργότερα. Το κυνήγι του άπιαστου μας συνεπαίρ­νει. Κι οι πόλεμοι φονικότεροι και μαζικότεροι. Τώρα όλοι ξέρουν πως πεθαίνουν δίχως λόγο κι όμως κανείς δεν αρνεί­ται να πεθάνει μόλις τον ντύσουν στρατιώτη.

Η τεχνολογία κατακτά και τον πόλεμο. Μάταια-μοναχικές φωνές πασχίζουν να ξυπνήσουν τη λογική των ανθρώπων, το συναίσθημα τους. Περ' από κάθε λογική, περ' από κάθε συναίσθημα ο κόσμος συνεχίζει να ματοκυλιέται.

Ίσως είναι στη φύση του. Ίσως δεν μπορεί να παρακούσει τις κραυγές του φονικού του ενστίκτου. Ίσως μας έγινε συνήθεια. Ο τρόμος που λούφαξε κάτω απ' το πετσί μας πρέπει πότε πότε να σκοτώνει. Ίσως να γεννηθήκαμε φονιάδες.

Όλοι μας κρύβουμε μέσα μας το δυνάστη και το δούλο. Ποιός τα κατάφερε να ερμηνεύσει την αδιαφορία των απλών ανθρώπων μπροστά στις γερμανικές θηριωδίες; Ποιος μας εγγυάται πως ο φασισμός έχει πεθάνει;

Μέσα μας ουρλιάζουν οι λύκοι, και μεις κατασκευάζουμε διαφορές για να πυροδοτούμε τις αντιθέσεις. Το μαύρο και το άσπρο δε διαλέγουν στρατόπεδα. Παντού απλώνεται το γκρί­ζο. Ψάχνουμε. Όλοι ψάχνουμε. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να 'ναι απόλυτος σε αυτούς τους πειραματισμούς. Η αντικειμε­νικότητα είναι μια ακόμη ψευδαίσθηση.

Σιωπή... Πάντα απλώνεται σιωπή. Παντού απλώνεται σιω­πή, σα βασιλεύει η βία. Κι είν' η σιωπή μας προδοσία. Η ενοχή μας βαραίνει όλους. Όσοι ανεχόμαστε τη βία είμαστε συνένοχοι με τους δήμιους. Είμαστε τα μελλοντικά θύματα.

Πόσο στο βάθος πρέπει να σκάψουμε στη γη την πυρωμένη απ' την πολεμική μας μάνητα; Ποια δαιμονισμένη φα­ντασία μπόρεσε να δημιουργήσει μιαν ανθρωπότητα που ε­πιζεί τρώγοντας τις ίδιες της τις σάρκες;

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου