Η εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα καθιερώθηκε από το Σταύρο Καλλέργη

το μνημείο Σταύρου Καλλέργη στην ομώνυμη πλατεία επί της οδού Πειραιώς απέναντι από το Μουσείο Μπενάκη

 Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι η Εργατική πρωτομαγιά γιορτάζεται στη μνήμη της αιματηρής εξέγερσης  στο Σικάγο το 1886 κατά την οποία οι απεργοί εργάτες με αίτημα η μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο»  ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους για να διαδηλώσουν ειρηνικά στην πλατεία Haymarket. Στη γύρω περιοχή είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις αποτελούμενες από 1350 άτομα, οπλισμένα με οπλοπολυβόλα και περίστροφα. Κι ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης διατάσσει να διαλυθεί η συγκέντρωση. Μια χειροβομβίδα εκτοξεύτηκε από την πλευρά των διαδηλωτών εναντίον των ένστολων και επί τόπου σκοτώθηκαν 7 αστυνομικοί. Στη συνέχεια,οι αστυνομικοί άρχισαν να πυροβολούν αδιακρίτως. Είναι ακόμα άγνωστος ο αριθμός των θυμάτων αφού πολλοί τραυματισμένοι κατέληξαν τις επόμενες ημέρες.

Στην Ελλάδα οι περισσότεροι αγνοούν ότι ο πρόδρομος του σοσιαλιστικού κινήματος Σταύρος Καλλέργης οργάνωσε τον εορτασμό της Εργατικής Πρωτομαγιάς για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1893 σε συγκέντρωση στο Στάδιο. Μετά την ομιλία του περίπου 500 άτομα υπέγραψαν ψήφισμα με το οποίο ζητούσαν: τα καταστήματα τις Κυριακές να παραμένουν κλειστά προκειμένου να ξεκουράζονται οι εργαζόμενοι, η εργασία να είναι οκτάωρη και να παρέχεται σύνταξη σε όσους δεν μπορούσαν πια να εργαστούν, για λόγους που σχετίζονταν με την εργασία τους, προκειμένου να μπορούν να συντηρούνται οι ίδιοι και οι οικογένειές τους. Το εν λόγω ψήφισμα κατατέθηκε στη Βουλή την 1η Δεκεμβρίου 1893 (ημέρα της αναγγελίας της χρωκοπίας από τον Χαρίλαο Τρικούπη) και αφού είχαν συγκεντρωθεί 2.000 υπογραφές. Καθώς όμως το προεδρείο καθυστερούσε την ανάγνωση του ο Καλλέργης άρχισε να διαμαρτύρεται γεγονός που οδήγησε στη σύλληψή και τη φυλάκιση του. 

με τον αείμνηστο Λυκούργο Καλλέργη

Ο Σταύρος Καλλέργης ήταν πατέρας του σημαντικού ηθοποιού Λυκούργου Καλλέργη, ο οποίος αφού πλήρωσε το μερίδιό του για τα πατρικά φρονήματα, αφού συστρατεύθηκε στους ίδιους αγώνες, συμμετέχοντας ενεργά στο συνδικαλιστικό και το ειρηνιστικό κίνημα, εκλέχθηκε βουλευτής (1977 με το ΚΚΕ) και τελικά έθεσε τελικό στόχο με τη δημιουργία του Ιδρύματος «Σταύρος Καλλέργης» την διάσωση και προώθηση των οραμάτων του σοσιαλισμού. Έχω την τιμή να είμαι από τα ιδρυτικά του μέλη και μέχρι σήμερα μέλος του ΔΣ και γνωρίζω καλά τους αγώνες που κατέβαλε τόσο ο ίδιοα όσο και η σύζυγός του Τζένη Κολλάρου- Καλλέργη για τη διάσωση και συντήρηση του Αρχείου (σήμερα διατίθεται ψηφιοποημένο μέσω του Μουσείου Μπενάκη), τις εκδηλώσεις και επιστημονικές συναντήσεις, τις δωρεές και το κληροδότημα στο δήμο Μυλοποτάμου και τις προσπάθειες κάθε χρόνο για να ξαναβρεί η Εργατική Πρωτομαγιά τον αληθινό μαχητικό της χαρακτήρα.

από την εκδήλωση της Πρωτομαγιάς 2023 μπροστά στο μνημείο Σταύρου Καλλέργη

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου