Ελληνικά Χριστούγεννα στην οικονομική κρίση

Χριστούγεννα σε οικονομική κρίση

    Από ένα φίλο στο Ισραήλ ήλθε φέτος το πρώτο μήνυμα. 

Happy Hanukkah!! σε ηλεκτρονική κάρτα. 

Του αντευχήθηκα ηλεκτρονικά "Χαρούμενες γιορτές" μιας και αυτές τις μέρες όλη η ανθρωπότητα γιορτάζει. 

Ήδη από το Νοέμβρη στην Ασία στολίζουν χριστουγεννιάτικα μπιχλιμπίδια και στην Ελλάδα όλο και  νωρίτερα σπίτια και δρόμοι και κυρίως τα μαγαζιά μεταμορφώνονται για την περίσταση.

    Φυσικά όσοι πηγαίνουν εκκλησία νηστεύουν 40 μέρες και δεν περιμένουν να στήσουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο για να θυμηθούν τη γέννηση του Χριστού. 

Τα Χριστουγεννιάτικα διηγήματα του Παπαδιαμάντη περιγράφουν έναν μυστηριακό κόσμο, στέρησης αλλά και γενναιοδωρίας, που διαφέρει από τη ζοφερή εικόνα των καπιταλιστικών Χριστουγέννων του Ντίκενς στο Σκρούτζ και των Σκανδιναβικών κοινωνικών χαοτικών χασμάτων, που απεικονίζει ο Άντερσεν στο “κοριτσάκι με τα σπίρτα”..

   Στην Ελλάδα η καταναλωτική πανδαισία είναι σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη. 

Χριστούγεννα για τους Έλληνες ήταν βασικά η συγκέντρωση της οικογένειας γύρω από το οικογενειακό πλούσιο τραπέζι, όπου πάντα φρόντιζαν να υπάρχει και η μερίδα “του φτωχού”. Παραδοσιακά φαγητά και γλυκά μοσκοβολούσαν και τις φτωχογειτονιές, αφού οι νοικοκυρές έκαναν κουμάντο όλο το χρόνο γιαυτή την ετήσια γιορτινή κραιπάλη.

Ήταν γιορτή της προσφοράς, όπως περιγράφεται στο παιδικό τραγουδάκι

“Ελα Συ, που αρχάγγελοι Σ' ανυμνούν απόψε

πάρε από την πίτα μας ευωδιά και κόψε

έλα κι η γωνίτσα μας καρτερεί ναρθείς

σούστρωσα Χριστούλη μου για να ζεσταθείς.”

   Η αναγκαία καταναλωτική εκτροπή αφορούσε την αγορά αναγκαίων ρούχων και παπουτσιών, ενώ η ανταλλαγή των δώρων περιοριζόταν για τα παιδιά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και τα έφερνε ο αη Βασίλης, που γέμιζε τα παπουτσάκια, (όπου υπήρχαν) με αντικείμενα όχι πάντα αγορασμένα, ίσως και με μια φούχτα καρύδια. 

Θυμάμαι την έκπληξή μου όταν επισκεφθήκαμε στα Μύρα της Μ. Ασίας το ναό-μουσείο του αγίου Νικολάου και στην είσοδο είδαμε το τεράστιο άγαλμα του χοντρού κοκκινοντημένου Santa Claus καταναλωτικού κατασκευάσματος της Coca Cola, που η δυτική εκκλησία αναγκάστηκε να ταυτίσει με τον αη Νικόλα μας.

    Παραμονές Χριστουγέννων και τα σούπερ μάρκετ πουλούν μισοτιμής τα χριστουγεννιάτικα στολίδια που κανείς δεν αγοράζει φέτος. Κάθε πέρσι και καλύτερα. Στα σπίτια της ανεργίας κανείς δεν έχει διάθεση να στολίσει ακόμη και με τα παλιά του στολίδια το σπίτι. Μόνο όπου υπάρχουν παιδιά σκηνοθετείται η γιορτινή ατμόσφαιρα. Τώρα που τα κάλαντα έγιναν επικίνδυνο εμπόριο, μόνο με συνοδεία και σε γνωστά σπίτια επιτρέπεται και αυτό το παιδικό προνόμιο. Με κουπόνια διαφημίζουν στις εφημερίδες την αγορά της γαλοπούλας. Για τελευταία φορά το “δώρο” σε μισθούς και συντάξεις αλλά δε φθάνει, ούτε για τα χαράτσια που πολλαπλασιάστηκαν. Αυτοσυγκράτηση. Πού η εποχή των “δωρεάν” διακοποδανείων! Τώρα το τηλέφωνο χτυπά μόνο για να θυμίσει την καθυστέρηση της δόσης. Τέρμα τα πολυτελή ξενοδοχεία και τα ρεβεγιόν. Επιστροφή στις οικογενειακές και φιλικές συνάξεις. Με την τιμή του πετρελαίου στα ύψη προτιμούνται οι συνάξεις σε σπίτια προνομιούχων, που ακόμη θερμαίνονται. Στο κάτω κάτω κι ο Χριστός σε στάβλο γεννήθηκε και ζεσταινόταν με τα χνώτα των αλόγων.

   Δόξα -λοιπόν να λέμε- εν υψίστοις Θεώ και επί γης Ειρήνη (υπάρχουν πάντα τα χειρότερα) και εν ανθρώποις Ευδοκία (δηλαδή καλά -όχι άπληστα- μυαλά). 

Κι ελπίδα για καλύτερο αύριο, και δικαιοσύνη για όλους στη γη. Και αλληλεγγύη, επειδή “κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον”. 

Και προπάντων καλή υγεία για όσους αγαπάμε και μας αγαπούν.

    Καλές γιορτές. Καλά Χριστούγεννα. Happy Hanukkah ή όπως αλλιώς εύχονται όταν γιορτάζουν μες στο καταχείμωνο την ελπίδα σε ολόκληρο τον κόσμο μας.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου