Μνήμη της μαμάς μου

    Όσα χρόνια κι αν περάσουν η μάνα δεν ξεχνιέται. Ειδικά αν είναι μια μάνα που έδωσε τα πάντα για τα παιδιά και τα εγγόνια της. Ορφανεύουμε μόνο αν πεθάνει η μάνα μας, άσχετα από την ηλικία.

Ειδικά αν μέσα από τη συμπόρευση και τις αλλαγές που η ζωή προσφέρει έχεις καταλήξει μετά από χρόνια αμφισβήτησης κι επαναστάσεων σε μια στενή σχέση εμπιστοσύνης και κατανόησης του εαυτού σου, των γυναικών και του κόσμου ολάκερου.

Η μαμά μου ήταν αγωνίστρια και πρωτοπόρος. Νικήτρια στη ζωή. Με κατανόηση, λογική κι ευαισθησία, πράγμα παράδοξο. Με έμπρακτες δημοκρατικές διδαχές, φλόγα του ουμανισμού και της θυσίας, αν και όχι θρησκευόμενη. Φεμινίστρια, όχι στα λόγια, αλλά με το παράδειγμά της με δίδαξε ότι κανείς άνδρας δεν είναι καλύτερος από μια γυναίκα απλώς επειδή γεννήθηκε άνδρας. Ταυτόχρονα ιεράρχησε τις προτεραιότητες, ώστε η οικογένεια να είναι πάντα πάνω από την καριέρα μου, ενώ βοηθούσε έμπρακτα στη σωστή ανατροφή και των εγγονιών της. 

Μας μεγάλωσε φιλελεύθερα.Δεν το καταλάβαινα, αλλά οι φίλες μου απ' το δημοτικό μου έλεγαν πόσο λίγο καταπιεστική ήταν η ζωή μου. Ποτέ δεν έπρεπε να πιω το γάλα με την πέτσα, άλλαζε την ποικιλια παρασκευής του απαραίτητου τότε αυγού στο πρωινό από βραστό σε χτυπητό και χτυπητό με κακάο κλπ, αν και τρώγαμε πάντα ότι υπήρχε και ποτέ δεν τρώγαμε ότι θα θέλαμε. Τα καλοκαίρια  εκτός από τα μπάνια μας προετοίμαζε για την επόμενη σχολική χρονιά μέσα από βιβλία και μελέτη (συχνά και με τις φίλες μου) ευχάριστη, έτσι που τα σχολικά χρόνια να γίνονται διασκεδαστικά. Αν και στην εφηβεία μου αμφισβητούσε τη στράτευσή μου στα Κατηχητικά ποτέ δε μου απαγόρευε κάτι, αλλά προσπαθούσε να μου το ερμηνεύσει με λογικά επιχειρήματα που τότε δεν έπιαναν. Παρηγοριόταν για τις συναισθηματικές εκρήξεις μου με την ερμηνεία ότι "Είναι της ηλικίας" και μάλλον είχε δίκιο. Αν και αργότερα έμαθα ότι διάβαζε τα ημερολόγιά μου, της το συγχωρώ τώρα που ξέρω το πόσο επικίνδυνο είναι το να μεγαλώνεις εφήβους. Μόλις παντρεύτηκα ζήτησε μετάθεση σε νυχτερινό σχολειό για να με βοηθά στις ευθύνες του σπιτιού (ήμουν ακόμη φοιτήτρια) και μας παρότρυνε να δραπετεύουμε σα ζευγάρι σε μικρές εκδρομές κρατώντας τα παιδιά μας παρ' ότι οι εφημερίες μας στο νοσοκομείο της απασχολούσαν με τη φροντίδα των παιδιών ακόμη και όταν εργαζόμαστε. Είχα ήδη 4 παιδιά όταν εγκρίθηκε η υποτροφία μου στο Λονδίνο από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και χάρη στην επιμονή και την προθυμία της ότι εκείνη θ' αναλάβει τα παιδιά μου μπόρεσα ν' αποκτήσω και αυτή την εκπαίδευση.  

Αν και στην κλίμακα των δικών της ιεραρχήσεων η λογοτεχνική μου κλίση ήταν πάντα κάτω από την επιστημονική μου εξέλιξη, και γκρίνιαζε όταν έβλεπε ότι αφοσιωνόμουν περισσότερο στη Λογοτεχνία απ' ότι στην Ιατρική, αποδείχθηκε μόνο στο τέλος πόσο τιμούσε και αυτή μου την έκφραση.

Άριστη εκπαιδευτικός και με εξαιρετικές ηγετικές ικανότητες φυσικά αξιοποιούσε την διδακτική της δεξιοτεχνία ανοίγοντας τους ορίζοντες της Παιδείας με κατ οίκον μαθήματα στα παιδιά και τα εγγόνια της. Μέχρι που το εξαιρετικά προικισμένο μυαλό της την πρόδωσε.
  Η εμπειρία ήταν τρομακτική. Ο πανέξυπνος άνθρωπος μπροστά στα μάτια μας διαβρωνόταν σε ένα ανοικό προσωπείο, που δύσκολα αναγνωρίζαμε. Παραδόξως προφανώς, επειδή ήταν στον πυρήνα της καλός άνθρωπος, όσο η λογική της διαβρωνόταν τόσο η καλοσύνη της αναδυόταν. Σε αντίθεση με άλλους ηλικιωμένους που αναδύουν την ιδιοτροπία και την κακότητα, η μαμά ποτέ δεν παραπονιόταν αντίθετα μας προέτρεπε να μην ασχολούμεθα με κείνη, αλλά να είμαστε ευτυχισμένοι. Όσο τα παράθυρα της ψυχής της έμεναν ανοιχτά.
Υπήρχαν κρίσεις όπου ξέχναγε ακόμη και ποια ήταν. Στην τελευταία από αυτές κι ενώ πιστεύαμε ότι θα τη χάναμε, συνήλθε κάπως και ρωτούσε "Ποια είμαι; Έχω παιδιά; Δούλευα;" Της εξήγησα με την υπόνοια ότι δεν τα έχει συγκρατήσει. Γιαυτό και τελικά τη ρώτησα "εγώ ποια είμαι;". Σκέφθηκε πριν με αναγνωρίσει. 

-Εγώ τι δουλειά κάνω; ρώτησα σίγουρη ότι πια δεν το θυμάται και ούτε και το θεωρούσα σημαντικό.

-Είσαι γιατρός συγγραφέας, με ξάφνιασε.

-Πώς το θυμάσαι; απόρησα.

-Αλίμονο, μου είπε με το διαλυμένο της μυαλό. Αφού είσαι το καμάρι μου!!
    Σκόπιμα δεν την πήγαμε στο νοσοκομείο για το τέλος. Κείνη τη μέρα πέρασαν όλα της τα εγγόνια και τη χαιρέτησαν για τελευταία φορά. Και η νύφη της αφού δεν πρόλαβε να γνωρίσει δισέγγονα.
 Την κρατούσα στην αγκαλιά μου και πίσω μου η αδελφή μου κι οι γαμπροί της όταν άφησε την τελευταία της πνοή κυριολεκτικά σαν το πουλάκι πέταξε η ψυχή της αδειάζοντας τον κόσμο μου.
Παρ' ότι τόσα χρόνια πέρασαν ακόμη μου λείπει. Υποπτεύομαι ότι θα μου λείπει μέχρι να πεθάνω. Δυστυχώς η μνήμη τελικά δεν υποκαθιστά τη φυσική παρουσία ακόμη κι όταν αυτή έχει καταντήσει σε άδειο κέλυφος της ύπαρξης.

Η αλήθεια είναι ότι σε πολλά βιβλία μου οι αναμνήσεις της είναι η αφορμή και έμπνευση για κάποια κείμενα.
Φοβάμαι ότι ποτέ δε θα μπορέσω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για τη γεμάτη ζωή που μας χάρισε.
Προσπαθώ ακόμη να της μοιάσω.

 Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου

Ευαγγελία Δρακουτού Αρβανίτου

Στις 19 Ιανουαρίου 2009 κηδεύθηκε πάνδημα στον Πειραιά η Ευαγγελία Δρακουτού Αρβανίτου. Την αποχαιρέτησαν με συγκίνηση εκ μέρους  των 9 της εγγονιών, η δικηγόρος Ευαγγελία Σωτηροπούλου, εκ των μαθητών της ο τ. Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος Ανδρέας Συρίγος και εκ μέρους των συναδέλφων της καθηγητών της Ιωνιδείου Σχολής (από όπου συνταξιοδοτήθηκε σαν Λυκειάρχης) η κα Μαργαρίτα Ψαλιδάκου. Μετά  την ανακοίνωση  του θανάτου της από την Αγνή Ζησίδου, έγινε από το δημοσιογράφο και μαθητή της κ. Μπάμπη Κουλούρη ειδική αναφορά στον τηλεοπτικό σταθμό «Αιγαίο» για την εξαιρετική οκταετή της  προσφορά στο Γυμνάσιο Αρρένων Σύρου.

Η Ευαγγελία Δρακουτού Αρβανίτου γεννήθηκε από μεγαλοχωριανούς γονείς στο Παρίσι, αλλά μεγάλωσε στη Σαντορίνη και τον Πειραιά.. 

Στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής πήρε πτυχίο αρχικά της Ραλλείου Ακαδημίας και μετά (ενώ ταυτόχρονα εργαζόταν σαν δασκάλα) της Φιλοσοφικής  Πανεπιστημίου  Αθηνών. 

Παντρεύτηκε τον μεγαλοχωριανό φιλόλογο Νικόλαο Αρβανίτη και υπηρέτησαν σαν καθηγητές αρχικά στη Σαντορίνη (μέχρι 2 χρόνια μετά το σεισμό), μετά στη Σύρο και τέλος στον Πειραιά, διατηρώντας  στενές σχέσεις με το γενέθλιο νησί και τα παιδιά του, που έβρισκαν πάντα στο σπίτι τους συμπαράσταση στις προσπάθειές τους να σπουδάσουν, ξεπερνώντας τις δυσκολίες του υποβαθμισμένου εκείνη την εποχή τόπου τους. 

Απέκτησε δυο κόρες τη γιατρό - συγγραφέα  Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου και τη δασκάλα Βασιλεία Αρβανίτου Μπριτζάκη, βοήθησε με αυτοθυσία στην ανατροφή των 9 της εγγονιών, και αξιώθηκε να τα δει με καλές σπουδές και αποκατάσταση, όπως τα ονειρευόταν.

Δίδασκε πάντα ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει νάναι «άχθος αρούρης» και θεωρούσε στόχο της ζωής της το πλατωνικό «τα πάντα δια τους άλλους και τίποτε δια τον εαυτόν σου». Μετά το τέλος της, αν ζούσε ο Σόλων θα την κατέτασσε στη χορεία των αξιομακάριστων. Σίγουρα ο καλός Θεός θα την κρατά ήδη στην αγκαλιά του.

ΜΑ-Σ

Εκ μέρους των εγγονιών της, στην εκδημία της μίλησε η δικηγόρος Ευαγγελία Σ. Σωτηροπούλου, με τα παρακάτω λόγια:

«Αγαπημένη μας γιαγιάκα,

Σου μιλάω εγώ η βαφτιστήρα σου εκ μέρους όλων των εγγονιών σου εννέα στον αριθμό. Δεν έχεις φύγεις από κοντά μας. Συνεχίζεις να ζεις μέσα από εμάς πολύ απλά γιατί μας προσέφερες τόσα και σε σένα χρωστάμε αυτό που είμαστε σήμερα. Ήσουν και θα είσαι το στήριγμα της οικογένειάς μας. Σπουδάσαμε, προχωράμε στη ζωή μας έχοντας χαραγμένες μέσα μας τις αρχές που εσύ μας ενστέρνισες σαν αείδωρη γιαγιά εξαίρετη καθηγήτρια και άνθρωπος που πολεμάει γιατί το  θέλει χωρίς να ζητάει ποτέ αντάλλαγμα. Στις επιτυχίες μας εσύ ήσουν αυτή που χαιρόταν περισσότερο, στις ατυχίες μας εσύ ήσουν αυτή που μας εμψύχωνες να κοιτάξουμε μπροστά. Αυτό κάνουμε και τώρα γιαγιούλα. Κοιτάμε μπροστά. Θα είσαι πάντα περήφανη για εμάς! Σε  ευχαριστούμε».

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου