Περίληψη όσων έγιναν σχετικά με την απαγόρευση των πυρηνικών στον ΟΗΕ

Περίληψη όσων έγιναν σχετικά με την απαγόρευση των πυρηνικών στον ΟΗΕ

Στις 22 Μαίου 2015 μετά από ένα μήνα συζήτησης έληξε στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη η διάσκεψη για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων η οποία θα μπορούσε πιθανότατα να μείνει στην ιστορία ως η παγκόσμια συνάντηση κατά την οποία η πλειοψηφία των εθνών κατηγορηματικά απέρριψε πυρηνικά όπλα.

Αν και σε διπλωματικό επίπεδο, η Διάσκεψη για την αναθεώρηση  της Συνθήκης για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων το 2015 Πυρηνικών (NPT) θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αποτυχία, σε παγκόσμιο επίπεδο συναίνεσης, θα μπορούσε πιθανώς να θεωρηθεί ως καμπή της σαφήνειας στη διαπίστωση ότι η λύση προέρχεται μόνο με την ανθρωπιστική προσέγγιση .

Από την έναρξη της διάσκεψης, οι υποστηρικτές του ελέγχου των όπλων εξέφρασαν μέτρια ελπίδα για οποιαδήποτε σημαντική πρόοδο στον  πυρηνικό αφοπλισμό. Οι σχέσεις ΗΠΑ Ρωσίας έχουν επιδεινωθεί, ενώ η προσπάθεια του 2010 για τη δημιουργία αποπυρηνικοποιημένης Μέσης Ανατολής απέτυχε με ευθύνη του Ισραήλ, που δεν έχει καν υπογράψει την ΝΡΤ.

Σύμφωνα με τους όρους της συνθήκης ΝΡΤ του 1970, η οποία απαιτεί αναθεωρήσεις ανά πενταετία, τα πέντε κράτη που υπέγραψαν δεσμεύτηκαν να αφοπλισθούν σταδιακά σε αντάλλαγμα τον μη πυρηνικό εξοπλισμό άλλων χωρών. Αυτό αναφέρεται ως "το μεγάλο παζάρι."

Για περισσότερο από τρεις δεκαετίες τα αποθέματα αρχικά μειώθηκαν στη συνέχεια, όμως οι προσπάθειες έχουν επιβραδυνθεί έτσι που σήμερα τα αποθέματα του κόσμου ανέρχονται σε 16.400 πυρηνικά όπλα, με κάθε όπλο πολλές φορές πιο ισχυρό από ό, τι εκείνα που έπεσα πάνω από τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι το 1945.

Απαισιοδοξία προκαλεί και το γεγονός ότι κάθε ένα από τα πυρηνικοκάτοχα  έθνη προχωρούν σε "εκσυγχρονισμό" του πυρηνικού οπλοστασίου τους. Οι ΗΠΑ για παράδειγμα, προυπολογίζουν για το σκοπό αυτό 1 τρισεκατομμύριο $ στις επόμενες τρεις δεκαετίες. Τον περασμένο μήνα η Επιτροπή Ελέγχου του ΟΗΕ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ αναζητούν νέους τρόπους εκτόξευσης, 1100 πυρηνικών βλημάτων.

Ενώ τα πέντε πυρηνικοκάτοχα κράτη θεωρητικά εξυμνούν την προσπάθεια σταδιακού αφοπλισμού, τα μη πυρηνικά κράτη, υποστηρικτές τη ειρήνης, αστικές, θρησκευτικές και ιατρικές ομάδες που έφτασαν στη Νέα Υόρκη τον περασμένο μήνα είναι απογοητευμένοι από την ΝΡΤ.

Ενδεικτικό είναι ότι κατά τη διάρκεια του συνεδρίου -όταν έγινε αναφορά για τις "καταστροφικές" συνέπειες μιας πυρηνικής έκρηξης- οι ΗΠΑ, στο πλαίσιο της προετοιμασίας εγγράφου για πιθανές συνέπειες, δήλωσαν ότι προτιμάται η λέξη "σοβαρές" και όχι "καταστροφικές"!!

Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν η ομιλία του Πρέσβη Νότιας Αφρικής Abdul Samad Minty, που έθεσε τις πυρηνικοκάτοχες χώρες προ των ευθυνών τους. Η Νότια Αφρική, η οποία είναι το μόνο κράτος που αυτόβουλα αποφάσισε να εγκαταλείψει τα πυρηνικά της όπλα, έχει

ειδική αξιοπιστία σε συνέδρια πυρηνικού αφοπλισμού.

Δύο φορές κατά τη διάρκεια του συνεδρίου διαβάστηκαν τα ονόματα των 159 χωρών, που είχαν συμφωνήσει ότι τα πυρηνικά όπλα δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιηθεί ξανά, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου οι πυρηνικοκάτοχες χώρες επανειλημμένα προσπάθησαν να νομιμοποιήσουν τα πυρηνικά τους οπλοστάσια, υποστηρίζοντας ότι παραμένουν απαραίτητα για την αποφυγή πυρηνικού πολέμου, αλλά η πλειοψηφία αρνήθηκε να συναινέσει σε αυτό το σκεπτικό δηλώνοντας επανειλημμένα ότι τα πυρηνικά οπλοστάσια δεν μπορεί ποτέ να είναι νόμιμα.

Έτσι κατέθεσαν την πρόταση για την κατάργηση των πυρηνικών που θα βασίζεται στο ανθρωπιστικό δίκαιο (όπου βασίστηκε η απαγόρευση όλως των άλλων όπλων μαζικής καταστροφής) με την επωνυμία Austrian Pledge. Η πρόταση έχει τις ρίζες της σε τρεις διεθνείς διασκέψεις που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια για τις ανθρωπιστικές συνέπειες ενός πυρηνικού πολέμου και πρόσφατες μελέτες, που αποδεικνύουν ότι είναι πολύ πιο καταστροφικές από ότι παλιότερα πιστεύαμε. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης 107 κράτη στήριξαν αυτή την πρόταση που μετονομάστηκε σε Humanitarean Pledge.

ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Αγγλία, τη Γαλλία και την Κίνα –αντιστάθηκαν.

Έγινε προσπάθεια δημιουργίας νέου εγγράφου κοινής αποδοχής, αλλά την τελευταία ώρα κατέστη σαφές δεν θα υπήρχε κανένα έγγραφο συναίνεσης. Εν τω μεταξύ, οι χώρες που ανήκουν στο ΝΑΤΟ (το οποίο στα καταστατικό του τώρα πρεσβεύει την πρώτη χρήση πυρηνικού  πλήγματος) άρχισαν να κυκλοφορούν ένα έγγραφο, το οποίο ζητούσε τον σταδιακό αφοπλισμό και το οποίο τελικά κατετέθη για ψήφιση. Δυστυχώς η Ελλάδα και αυτή την φορά παρά τις επίμονες και φορτικές μας προσπάθειες συντάχθηκε με την πρόταση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, ενώ η Κύπρος στήριξε το Humanitarean Pledge .

"Ορισμένες χώρες περιμένουν από εμάς να παίζουν με τους κανόνες που οι ίδιοι παραβαίνουν " είπε ο πρεσβευτής της Νότιας Αφρικής, επαναλαμβάνοντας την δημοφιλής άποψη ότι ο πλανήτης βιώνει "Πυρηνική αποικιοκρατία».

Παρ’ ότι δεν απαγορεύτηκαν ούτε μετά την επέτειο 70 χρόνων από την πρώτη χρήση τους η προσπάθεια δεν θα σταματήσει. Τα Πυρηνικά είναι τα χειρότερα όπλα  που κατασκεύασε ο άνθρωπος και αν δεν καταστραφούν σύντομα, όχι μόνο η ανθρωπότητα αλλά και ο πλανήτης κινδυνεύουν με ολοκληρωτικό αφανισμό.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου