4 χρόνια από τη Φουκουσίμα

4 χρόνια από την Φουκουσίμα o εφιάλτης συνεχίζεται

Η κατάσταση στην Ιαπωνία θυμίζει ελληνική τραγωδία. Οι γιαπωνέζοι σαν τον Οιδίποδα ήταν καλοπροαίρετοι. Όλα τα χρόνια μετά το τέλος του 2ου παγκόσμιου πολέμου πάσχιζαν να επουλώσουν με ειρηνόφιλες πρακτικές τις χαίνουσες μνήμες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, να ξορκίσουν τις τύψεις τους για τη στυγνή κατοχή που είχαν επιβάλει στους λαούς της Ασίας και να αναπτυχθούν οικονομικά με εργατικότητα και ευσυνειδησία.

 Η ύβρις ήταν ότι, αν και τα πρώτα και μοναδικά μέχρι σήμερα θύματα της πυρηνικής βόμβας, όχι μόνο δεν ξόρκισαν τον πειρασμό, αλλά επένδυσαν πάνω του χτίζοντας 55 πυρηνικούς αντιδραστήρες για να θεμελιώσουν την οικονομική τους ανάπτυξη. Όλοι ορκιζόντουσαν στο όνομα της ιαπωνικής υπεροχής στον τομέα της ασφάλειας και της αντισεισμικής προστασίας. Και πραγματικά είναι οι καλύτεροι. Οι ουρανοξύστες στο Τόκυο άντεξαν χωρίς συνέπειες τα πρωτοφανή 9 Ρίχτερ του σεισμού. Ακόμη περισσότερο οι κάτοικοι έδειξαν αξιοθαύμαστη ψυχραιμία και υπευθυνότητα, που βασιζόταν σε εντατική εκπαίδευση και αποδοχή των συχνών για τη χώρα σεισμικών επεισοδίων. Πριν λίγα χρόνια το Κόμπε είχε ισοπεδωθεί από σεισμό και σε λίγους μήνες ξαναχτίστηκε ασφαλέστερο και ωραιότερο.

Ότι άντεξε στο σεισμό το σάρωσε το τσουνάμι. Αν ο δυτικός άνθρωπος τρόμαξε στη θέα των καταστροφών στην ΝΑ Ασία, τώρα πανικοβλήθηκε βλέποντας ότι οι οχυρωμένες πόλεις της υπέρτατης τεχνολογικής προόδου είναι το ίδιο ευάλωτες στη μανία της φύσης με τα καλύβια της Ινδονησίας και της Σρι Λάγκα.

 Τα πυρηνικά εργοστάσια αντιμετωπίστηκαν δυστυχώς σαν κοινά κτίρια και παρατάθηκε η λειτουργία τους πέρα των 30 χρόνων. Όμως ο σεισμός στάθηκε άτεγκτος κριτής των ανθρωπίνων παραβλέψεων. Το τσουνάμι σάρωσε και την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων.

Η Νέμεση για την Ιαπωνία ήταν σκληρή. Ενώ ο ένας αντιδραστήρας του Τσερνομπίλ μοίρασε λίγο πολύ δίκαια την ραδιενέργεια σε όλο τον πλανήτη, η πυκνοκατοικημένη Ιαπωνία συγκρατεί όλη τη ραδιενέργεια, που προέκυψε από την καταστροφή 4 πυρηνικών αντιδραστήρων.

 Οι υπέρμαχοι της πυρηνικής τεχνολογίας ξεσπάθωσαν ξανά και για τρίτη φορά μετά το Τσερνομπίλ και το Κοζλοντούι προσπάθησαν λυσσαλέα να υποτιμήσουν τον κίνδυνο. Στα δύο χρόνια από το τραγικό ατύχημα στη Φουκουσίμα εμφανίστηκαν κάποιες μελέτες, οι οποίες μιλούσαν για αμελητέες επιπτώσεις, αν και η περιοχή σε ακτίνα 30 χλ είναι έρημη, εκκενώθηκαν πάνω από 160.000 άνθρωποι και για όσους παρέμειναν οι ιατρικές συνέπειες είναι σημαντικές.

Από την άλλη πλευρά ένα τσουνάμι επιστημονικών ανακοινώσεων έρχεται να τεκμηριώσει τις ανησυχητικές μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις σε ανθρώπους, φυτά και ζώα στην Ιαπωνία.

Επισημαίνεται ότι στη Φουκουσίμα συνεχίζεται η μεγαλύτερη ραδιενεργός ρύπανση του Ειρηνικού ωκεανού και σε μεγάλες περιοχές εδάφους, συμπεριλαμβανομένου του Τόκυο, ενώ οι επιπτώσεις έφθασαν σε απομακρυσμένες περιοχές περιλαμβανόμενης της Αμερικής και της Αυστραλίας.

Καταγράφονται μεταλάξεις και τερατογενέσεις σε πουλιά, έντομα και φυτά στη ζώνη αποκλεισμού της Φουκούσιμα, που μοιάζουν με κείνες που παρατηρήθηκαν στο Τσερνόμπιλ το 1986, ενώ σε ανθρώπους αναφέρεται μιαν άνευ προηγουμένου αύξηση Λευχαιμιών και ανωμαλιών στο Θυρεοειδή αδένα, συμπεριλαμβανομένου του Καρκίνου κυρίως σε παιδιά που ζουν στην επαρχία της Φουκούσιμα.

Η αλήθεια είναι ότι το ατύχημα της Φουκούσιμα δεν τελείωσε και ούτε πρόκειται να τελειώσει. Το ραδιενεργό υπόλειμα (fallout), το οποίο παραμένει τοξικό για εκατοντάδες μέχρι χιλιάδες χρόνια και καλύπτει μεγάλες περιοχές της Ιαπωνίας δεν πρόκειται ποτέ να καθαριστεί. Θα συνεχίσει να μολύνει τροφές, ανθρώπους και ζώα για πάντα.

Παρά τις διαβεβαιώσεις της TEPCO οι 3 αντιδραστήρες που έχουν λιώσει ολικά, δεν πρόκειται ποτέ να μεταφερθούν ή να γίνουν ασφαλείς, λόγω των τεραστίων ποσοτήτων ραδιενέργειας που  συνεχίζουν να εκπέμπουν. Η κατάσταση είναι χειρότερη στον αντιδραστήρα 4, ο οποίος έχει τη μεγαλύτερη ζημιά και κινδυνεύει να καταρρεύσει απελευθερώνοντας 100 τόνους εξαιρετικά ραδιενεργού υλικού, που βρίσκεται στην πισίνα ψύξης.

Είναι βασικό να θυμόμαστε ότι οι αισθήσεις μας δεν ανιχνεύουν τις βιοιατρικές επιπτώσεις της ραδιενέργειας, η οποία απορροφάται από τα κύτταρα φυτών, ζώων και ανθρώπων.

Ο κίνδυνος από την έκθεση στη ραδιενέργεια είναι ίδιος για κάθε κάτοικο της γης. Δεν υπάρχει χαμηλότερη επιτρεπόμενη τιμή έκθεσης στη ραδιενέργεια. Η ραδιενέργεια στην επιφάνεια του πλανήτη -το μηδενικό δηλαδή σημείο έχει αυξηθεί μετά της ατμοσφαιρικές πυρηνικές δοκιμές και ιατρικά η επιτρεπόμενη έκθεση στη ραδιενέργεια είναι το μηδέν.

Οι υπερασπιστές της πυρηνικής τεχνολογίας, ακριβώς όπως έκαναν στο Τσερνομπίλ, ζητούν να τους επιδείξουμε νεκρούς και φθάνουν μάλιστα στο θράσος να λένε ότι σε σύγκριση με τους νεκρούς από το σεισμό και το τσουνάμι θα είναι αμελητέοι.

 Πράγματι όπως και στο Τσερνομπιλ από οξεία έκθεση στη ραδιενέργεια μετράμε (και μάλιστα αποκλειστικά από αναφορές στα ΜΜΕ) μόνο τις δεκάδες εργαζομένων, και ήδη έχουν ανακοινωθεί κάποιοι θάνατοι.

 Η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού συνεχίζει να μολύνεται αρχικά από τον αέρα μέσω της εισπνοής και του δέρματος και τώρα μέσω της τροφικής αλυσίδας. Αυτοί θα εμφανίσουν όχι άμεσα, αλλά μετά από έτη ή δεκαετίες συνέπειες που αφορούν όχι μόνο τους ίδιους, αλλά και τους απογόνους τους.

Αυτή την ώρα 6.770,000 άνθρωποι παραμένουν σε υψηλά μολυσμένες περιοχές 870 τχμ πέραν της ζώνης εκκένωσης και εκτίθενται σε υψηλή ραδιενέργεια μέχρι και 200 φορές πάνω του φυσιολογικού υπεδάφους.

Εν τούτοις η μεγαλύτερη απειλή είναι η συνεχιζόμενη εσωτερική έκθεση σε τροφή και νερό ή η εισπνοή ραδιενεργών ισοτόπων. Η μόλυνση ανιχνεύεται σε κάθε είδος φρούτα και λαχανικά και στο κρέας, ψάρι θαλασσινά ρύζι, τσάι, και νερό, ακόμη και μέσα στο Τόκυο.

Ας σημειωθεί ότι η κατανάλωση μόνο 500 γραμ μολυσμένων λαχανικών προκαλούν εσωτερική έκθεση 100 φορές μεγαλύτερη από την ετήσια επιτρεπόμενη δόση και 200 φορές μεγαλύτερη για τα παιδιά.

Τα παιδιά απειλούνται περισσότερο επειδή έχουν μεγαλύτερη ραδιοευαισθησία και τα σώματά τους εκτίθενται περισσότερο σε μεγαλύτερη δόση. Η απόφαση να αυξηθούν τα επιτρεπόμενα όρια από το 1 στα 20 mSv/ έτος αυξάνει την έκθεση των παιδιών, -ενώ δεν είχαν καν διανεμηθεί προληπτικά ταμπλέτες Ιωδίου- οφείλεται για το μεγαλύτερο και από το Τσέρνομπιλ κίνδυνο Καρκίνου Θυρεοειδούς λόγω της έκθεσης σε Ι-131 τουλάχιστον κατά 70%.

Η Διεθνής Επιτροπή Ραδιολογικής Προστασίας συνιστά ότι για το γενικό πληθυσμό η μεγαλύτερη δυνατή δόση συμπεριλαμβανομένων των εκθέσεων για ιατρικές δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1 mSv ανά έτος.

Και επειδή οι ιατρικές πράξεις (εξετάσεις ή θεραπείες) προβάλλονται από τη βιομηχανία σαν άλλοθι επισημαίνουμε και τις βλάβες από την ασύνετη χρήση ιατρικών τεχνικών, που εκθέτουν σε αυξημένη ακτινοβολία ασθενείς και κυρίως παιδιά. Τονίζουμε όμως ότι σε τέτοιες περιπτώσεις η έκθεση είναι μετρήσιμη και ελεγχόμενη, σε αντίθεση με την ανεξέλεγκτη ακτινοβόληση, που συμβαίνει σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού σαν συνέπεια των επιλογών της πυρηνικής βιομηχανίας, σε όλα τα επίπεδα από την εξόρυξη Ουρανίου μέχρι τη συχνά ανεξέλεγκτη αποκομιδή πυρηνικών αποβλήτων.

Από την ανακάλυψη της ραδιενέργειας άπειρες μελέτες τεκμηρίωσαν τις επιπτώσεις της σε τουλάχιστον τρεις γενιές πειραματοζώων. Και όμως για τους ανθρώπους οι μελέτες στη δεύτερη γενιά των Hibahusha δεν έγιναν ποτέ, ενώ τόσο στο Τσέρνομπιλ και τη Φουκουσίμα, όσο και στην χρήση όπλων Απεμπλουτισμένου Ουρανίου οι σχετικές μελέτες μπλοκάρονται.

Τα περισσότερα κράτη χρησιμοποιούν τα πυρηνικά εργοστάσια σαν προθάλαμο κατασκευής πυρηνικών όπλων. Η πυρηνική ενέργεια δεν είναι ούτε πράσινη, ούτε φθηνή, ούτε ασφαλής. Αυτό επιτέλους το κατάλαβαν κυβερνήσεις όπως της Γερμανίας και της Ιαπωνίας και δεσμεύτηκαν για τον επανασχεδιασμό της ενεργειακής τους πολιτικής. Αντίθετα η Βρετανία με ανακοίνωση Κάμερον (20-3-2013) εμμένει στην κατεύθυνση των πυρηνικών και η κυβέρνηση Ομπάμα κρατά στάση αναμονής.

Στη γειτονιά μας η Τουρκία με ρωσική τεχνογνωσία συνεχίζει απτόητη τα σχέδια κατασκευής πυρηνικών εργοστασίων στο Ακούγιου και τη Σινώπη, ενώ το 2013 δημοψήφισμα (ευτυχώς άκυρο) στη γειτονική Βουλγαρία απέβη ΥΠΕΡ των πυρηνικών εργοστασίων. Τόσο στην περίπτωση της Βρετανίας όσο και στη Βουλγαρία, το κίνητρο που προτάθηκε ήταν οι νέες θέσεις εργασίας. Έτσι ενώ αρχικά με το διαρκώς αυξανόμενο κόστος και τα προβλήματα στην ασφάλεια, είδαμε την κατασκευή νέων πυρηνικών εργοστασίων να φρενάρει, η οικονομική εξαθλίωση φαίνεται ότι ωθεί τους ανθρώπους να διακινδυνεύσουν ακόμη και το μέλλον της ανθρωπότητας για μια θέση στην απασχόληση. Ελπίζουμε η νέα κυβέρνηση να αξιοποιήσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία για να αποτρέψει τη δημιουργία πυρηνικών εργοστασίων στη γειτονιά μας.

Επιμένουμε ότι δεν υπάρχει ασφάλεια στα πυρηνικά. Από την εξόρυξη του Ουρανίου, τις πυρηνικές δοκιμές, τις βόμβες, τα ατυχήματα, τα ραδιενεργά απόβλητα και τα όπλα Απεμπλουτισμένου Ουρανίου όλος ο επικίνδυνος κύκλος των πυρηνικών όπλων και εργοστασίων σε αμφίδρομη σχέση στραγγαλίζει την υγεία του πλανήτη μας.

Καιρός πια να απαιτήσουμε ΤΩΡΑ τον τερματισμό αυτού του παραλογισμού.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου

Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ιατρικής Εταιρείας κατά της πυρηνικής και βιοχημικής απειλής