Στόχος της ΠΟΥ «Κατάθλιψη; Ας μιλήσουμε»

Στόχος της ΠΟΥ «Κατάθλιψη; Ας μιλήσουμε»

Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας στις 7 Απριλίου φέτος είναι αφιερωμένη στην Κατάθλιψη που είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στις ηλικίες 15-29 ετών και από την οποία πάσχουν πάνω από 300 εκατομμύρια άνθρωποι.

Ο 21^ος αιώνας συσσώρευσε πολλές αιτίες Κατάθλιψης, όπως ανεργία, οικονομική και κοινωνική κρίση, συρρίκνωση κάθε ατομικού δικαιώματος σε ένα ζοφερό πολεμικό περιβάλλον, που διευρύνεται και σε «ασφαλή» κράτη μέσα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις, αλλά κυρίως με την εμπέδωση ενός αισθήματος απελπισίας από την αναξιοκρατία, τον αμοραλισμό και το δίκαιο του ισχυρού, που φαίνεται ότι επικρατούν παντού.

          Ο  τελευταίος  παγκόσμιος  πόλεμος  καθόρισε  σα  διεθνές δίκαιο την υποχρέωση του κράτους για ειρήνη. Κι ο ΟΗΕ με τη UNICEF φρόντισε να μάθουν τα παιδιά από μικρά να διεκδικούν την  ειρήνη  σα  θεμελιώδες  τους  δικαίωμα. Πόσο ίσα όμως γεννιούνται τα παιδιά πάνω στη γη; Πόσα προλαβαίνουν να μάθουν  για να διεκδικήσουν; Τι να προτείνεις στα παιδιά που γεννιούνται στην Αφρική με ΑΙDS, επειδή κάποιοι φαρμακέμποροι τηρούν το κοπιράιτ των πανάκριβων φαρμάκων τους;

          Ναι, τα βλέπουμε τα  παιδάκια μας στις σχολικές γιορτές, που  κρατούν ζωγραφιές με  λευκά περιστεράκια. Βλέπουμε και τα λιμοκτονούντα βρέφη του Τρίτου κόσμου και τα παιδιά των μεταναστών στα σαπιοκάραβα που ξεβράζονται στις ακτές μας. Το καλό της παγκοσμιοποίησης είναι ότι ο κόσμος μας πια μοιάζει με γειτονιά και το τσουνάμι της δυστυχίας χύνεται από τ΄ ανοιχτά τηλεοπτικά παράθυρα στους καναπέδες της ρουτινιάρικης γκρίνιας μας. Εκτός από τα παιδιά μας, για τα οποία απαιτούμε το καλύτερο, υπάρχουν πάντα και τα παιδιά κάποιων άλλων, που γίνονται ανταλλακτικά οργάνων, θύματα των χορτάτων παιδεραστών, δούλοι στα σκλαβοπάζαρα των αναπτυσσόμενων κρατών, ενόχληση με τη ζητιανιά τους στις εξωτικές μας περιηγήσεις. Αυτά τα παιδιά δεν παθαίνουν κατάθλιψη.

Τι θα μπορούσε να σημαίνει η ημέρα της Παγκόσμιας Υγείας γιαυτά τα παιδιά; Τα παιδιά παίζουν τον πόλεμο, τώρα και σε βιντεογκέιμ. Οι άντρες πολεμούν με το ποδόσφαιρο, οι γυναίκες με το κουτσομπολιό.  Η ζωή είναι ένας πόλεμος. Έτσι δε λέμε στα παιδιά μας; Δεν τους είπαμε απλά να την αποδεχθείς, να την απολαύσεις. Όχι η ζωή είναι πεδίο μάχης, ταξικός  πόλεμος, οικογενειακός πόλεμος, πατριωτικός, εθνικός και κομματικός, πολιτικός και συνδικαλιστικός και πόλεμος της ασφάλτου. Kαι φυσικά τα θύματα είναι αυτονόητα. Εκατομμύρια παιδιά θύματα του πολέμου στη Συρία ή το Ιράκ υπολογίζει  η  UNISEF.  Όμως εμείς για ποια παιδιά νοιαζόμαστε; 

          Να μιλήσουμε για τ' αυτονόητα; Για τις  επιδημίες που αποδεκατίζουν τα  παιδιά και για τα ψυχικά τραύματα που θα τα εξοντώσουν; Χρειάζεται να  είσαι επιστήμονας, για να καταλάβεις πως, αν για τους ενήλικες ο πόλεμος είναι μια φορά κακό για τα παιδιά είναι γενοκτονία;  Οι στατιστικές  λένε πως    σε όλους τους πρόσφατους πολέμους το  85% των  θυμάτων είναι άμαχοι. Προσθέτουν όμως τίποτε οι στατιστικές;

          Ο θάνατος όπως κι ο πόλεμος είναι για όλους τους άλλους μακριά  από μας, έξω από δω.  Θεωρείται άσεμνος και λογοκρίνεται με τετραγωνάκια στις τηλεοπτικές μας οθόνες. Τα πτώματα και τα παιδικά πρόσωπα θολώνουν στις ειδήσεις μας. Και όμως τα διαμελισμένα πτώματα νέων και παιδιών πια τα συνηθίσαμε. Είναι αυτό υγιής κοινωνική αντίδραση; Η μήπως θάπρεπε να νοιώθουμε ντροπή γιατί κάθε λεπτό  κι ένα παιδί  πεθαίνει από αρρώστιες, όπως η Ιλαρά, που θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί μ' ένα φτηνό εμβόλιο και με κόστος μικρότερο από τη μια μέρα βομβαρδισμών; Θάπρεπε να  μη  μπορούμε  ν'  αποδεχόμαστε πως η  ζωή έστω  κι   ενός παιδιού στοιχίζει λιγότερο απ'  το βαρέλι του πετρελαίου; Θάπρεπε να ζυγίζουμε ίδια τους 10 νεκρούς του τρομοκρατικού χτυπήματος στην Πετρούπολη με τους δεκάδες νεκρούς την ίδια μέρα από επίθεση με χημικά όπλα στη Συρία. Όμως η κατάθλιψη μας κάνει να κλεινόμαστε σφιχτά στο καβούκι της προσωπικής μας μάχης για επιβίωση και να συμπάσχουμε μόνο με όσους θεωρούμε εγγύτερα στην πραγματικότητα που μας περιβάλλει.

Ειδικά στην Ελλάδα όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας είναι αιτία κατάθλιψης. Οι διαρκώς μειούμενοι μισθοί, η ανεργία που πλέον λιμνάζει σε κάθε σπίτι, η απογοήτευση από το πολιτικό σύστημα και την Ευρώπη των ονείρων μας, η παγιωμένη πλέον αίσθηση αδιεξόδου.

Σύμφωνα με την ΠΟΥ μόνο το 50%, περίπου, των ανθρώπων με κατάθλιψη λαμβάνουν θεραπεία στις πλουσιότερες χώρες, ενώ μόλις το 3% του προϋπολογισμού για την υγεία δαπανάται για την ψυχική υγεία, κυμαινόμενο από το 1% στις φτωχές χώρες έως το 5% στις πλούσιες. Αν και η Κατάθλιψη είναι νόσος, στην Ελλάδα ποτέ δεν αντιμετωπίστηκε έτσι. Η προσφυγή στον ψυχίατρο που ήταν πάντα οικογενειακό μυστικό και κοινωνικό στίγμα, σήμερα με τη διάλυση της δημόσιας υγείας γίνεται απαγορευτική λόγω και του οικονομικού κόστους.

Ο Στόχος της ΠΟΥ είναι για ν’ αντιμετωπισθεί το στίγμα να μιλήσουμε για την Κατάθλιψη και αυτό δυστυχώς είναι και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε στην Ελλάδα της κρίσης. Ίσως μιλώντας για όσα μας καταθλίβουν μοιραστούμε το βάρος και αναζητήσουμε την έμπνευση για κάποια διέξοδο. Ίσως γιατί τίποτε δε μένει για πάντα και «έχει ο καιρός γυρίσματα».

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου