Στα σύνορα του κόσμου

               

                     Στα σύνορα του κόσμου

Στα σύνορα της Ταϊλάνδης με τη Βιρμανία και το Λάος βρίσκεται το περίφημο Χρυσό Τρίγωνο, τόπος όπου ευδοκιμούσε μέχρι πρόσφατα η ανταλλαγή Οπίου με Χρυσάφι. Εκεί ζουν έξι παράξενες φυλές, που μετανάστευσαν κυρίως από τη Βιρμανία (Padong, Lisu, Aka, Long ears, Karen) και λιγότερο από το Λάος (Lahu) και τα υψίπεδα του Θιβέτ (Yao) κυνηγημένοι από την κομουνιστική Κίνα. Στην πλειοψηφία ανιμιστές, στις εισόδους των χωριών ξόανα απεικονίζουν καταφανώς τη σεξουαλική πράξη, ενώ τα κόκαλα των ζώων καλυμμένα με κάθε είδους προσφορές φυλάνε τις εισόδους από τα κακοποιά πνεύματα, κάποιοι εκχριστιανίσθηκαν την εποχή που η Αμερική παράγγελνε εδώ το όπιο, που χρησιμοποιούσαν οι στρατιώτες της στο Βιετνάμ. Άλλωστε και στους βουδιστές ταϊλανδούς παντού επιβιώνουν τα παγανιστικά στοιχεία.

        Όλα εδώ λειτουργούν αντίστροφα απ΄ ότι στη Δύση. Ενώ εμείς προσπαθούμε να κρατήσουμε κοντά μας ζωντανούς στη μνήμη τους νεκρούς, εκείνοι προσπαθούν να απελευθερώσουν τα πνεύματά τους. 

Ενώ εμείς στήνουμε προσευχητάρια για κείνους που σκοτώνονται στην άσφαλτο, εκείνοι στήνουν σπίτια των πνευμάτων για να αποτρέψουν τις  μελλοντικές συγκρούσεις. 

Οι λαοί του Χρυσού Τριγώνου, περιθωριακοί ακόμη και για τους ταϊλανδέζους ζούσαν αποκομμένοι στα  βουνά, με τις δικές τους γλώσσες και θρησκείες, μέχρι που τους ανακάλυψε ο τουρισμός χάρη στις παράξενες συνήθειες και τα εντυπωσιακά κοστούμια τους. Στους μακρολαίμηδες Padong, οι γυναίκες συνηθίζουν να βάζουν από παιδιά βαρείς μπρούτζινους κρίκους στο λαιμό και τα γόνατα, όχι μόνο από λόγους καλαισθησία ή παράδοσης αλλά επειδή πιστεύουν ότι έτσι προφυλάσσονται  θανάσιμο δάγκωμα των τίγρεων. Οι  Long ears κρεμούν τεράστιους βαρείς κρίκους στα αυτιά, οι γυναίκες των LaHu συντηρούν όλη την ποσότητα των μαλλιών τους, που με περηφάνια φορούν σαν περικεφαλαία, ενώ  στους Αka επικρατεί η πολυγαμία και η ελεύθερη επιλογή ερωτικού συντρόφου από τις γυναίκες. 

Παλιότερα για να τους επισκεφθείς έπρεπε να διασχίσεις τη ζούγκλα και να φθάσεις στα δύσοσμα χωριά, όπου το όπιο χρησιμοποιείτο ελεύθερα από τους γεροντότερους (είχαν άδεια καλλιέργειας για προσωπική χρήση), ενώ στα σύνορα κυρίως με τη Βιρμανία ανθούσε η ληστεία. 

Σήμερα χάρη στον τουρισμό και τα κυβερνητικά προγράμματα δημιουργήθηκαν στις πεδιάδες τουριστικοί καταυλισμοί 2-3 φυλών, όπου το αντίτιμο του  εισιτηρίου χρησιμεύει για να προμηθεύονται ρύζι, ενώ καλλιεργούν λαχανικά και φρούτα, εκτρέφουν ζώα και πουλούν στους τουρίστες χειροτεχνήματα. Στις υποχρεώσεις τους περιέχεται και η παροχή στοιχειώδους επίδειξης φολκλορικού χορού, η φωτογράφιση με παραδοσιακές στολές, ενώ τα σπίτια τους είναι ανοιχτά στην τουριστική περιέργεια, ακόμη και αν κάποια μέλη της οικογένειας κοιμούνται σε κάποια γωνιά στο πάτωμα. Ελάχιστοι διαθέτουν άδεια να πουλούν τα χειροτεχνήματά τους και στα νυχτερινά παζάρια των γειτονικών πόλεων, Τσιαγκ Ράι και Τσιαγκ Μάι. Οι περισσότεροι ζουν υπό κρατική επιτήρηση, ακόμη και όσοι επέλεξαν να μείνουν στα χωριά, επειδή αναπτύσσονται προγράμματα επιδοτούμενα και από διεθνείς οργανισμούς μετατροπής  της καλλιέργειας του Οπίου σε άλλες προσοδοφόρους πχ καφέ. Στα χωριά και τους καταυλισμούς παρέχεται στοιχειώδης παιδεία (αγγλικά και ταϊλανδέζικα), ενώ δεν υπάρχει πρόνοια καλύτερης μόρφωσης για τα ταλαντούχα παιδιά, επειδή δεν επιτρέπεται η απομάκρυνση των κατοίκων από τους χώρους καταυλισμού. Η υγεία καλύπτεται βασικά από τους πρακτικούς γιατρούς, ενώ υπάρχει πρόνοια μεταφοράς σε νοσοκομεία των σοβαρότερων περιστατικών.

Το πρόβλημα της ενσωμάτωσης αυτών των μειονοτήτων είναι δυσεπίλητο. Αν και σε μας τους δυτικούς οι τουριστικοί καταυλισμοί θυμίζουν στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων ή φυλακισμένων, για τις φυλές οι συνθήκες ζωής  και ελευθερίας είναι πολύ καλύτερες από των ομοφύλων τους στην άλλη πλευρά των συνόρων. Γι αυτό και το παράνομο μεταναστευτικό ρεύμα από τη Βιρμανία και το Λάος προς την Ταϊλάνδη παραμένει αμείωτο, παρά τη βελτίωση των συνθηκών ζωής και στις γειτονικές χώρες.

Αν και η παγκοσμιοποίηση κατάφερε να διαβρώσει τα οικονομικά σύνορα, η ομογενοποίηση των πολιτισμών  δεν είναι τόσο εύκολη όσο πίστευαν οι προωθητές της κουλτούρας του Χόλιγουντ. Τα σύνορα πάντα υπάρχουν και όχι μόνο με εξωτερικούς περιορισμούς. Οι άνθρωποι εσωτερικά δέχονται ή απορρίπτουν διαφορετικές ιδέες και συγκροτούν ομάδες που τους συνδέουν περισσότερα από τη φυλή, τη θρησκεία ή την ιστορική αναγκαιότητα. Μας ελκύουν συγκεκριμένες επιλογές και επιλέγουμε την απόρριψη κάποιων άλλων προορισμών. Τα σύνορα των βιολογικών νοητικών και ψυχολογικών δυνατοτήτων του ίδιου μας του εαυτού υπάρχουν πριν μας επιβληθούν τα σύνορα των κρατικών θρησκευτικών ή φιλοσοφικών επιταγών. Η ευτυχία υπάρχει εκεί όπου αποδέχεσαι τα δικά σου όρια, εκεί που μόλις αποδεχθείς τη δική σου ασημαντότητα και την αιώνια τελετουργία καταστροφής και δημιουργίας του σύμπαντος, τότε μόνο ταυτίζεσαι με το σύμπαν και την απέραντη  ομορφιά του κόσμου, του οποίου παρά τις άπειρες αντιφάσεις και αδυναμίες αποτελείς τμήμα του.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου