Μέση Ανατολή ελεύθερη από πυρηνικά;

Είναι εφικτή μια Μέση Ανατολή Ελεύθερη από πυρηνικά και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής;

        Είναι γνωστό ότι ο πυρηνικός αφοπλισμός είναι από τους παλαιότερους στόχους των Ηνωμένων Εθνών και αν και από το 1946 είχε συζητηθεί στην ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης οι προσπάθειες για τον αφοπλισμό συνεχίζονται εδώ και 66 χρόνια.

        Tα πρώτα χρόνια μετά το 2ο Παγκόσμιο πόλεμο οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στην επίτευξης μιας και μόνο Συνθήκης που θα μπορούσε νε συμπεριλάβει τόσο την εξάλειψη των Όπλων Μαζικής Καταστροφής όσο και κανονισμούς για τα συμβατικά όπλα. Μετά την έλλειψη αποτελεσμάτων, στα μέσα της δεκαετίας του 1960 αυτή η προσέγγιση έδωσε τη θέση της σε «τμηματικά μέτρα» τα οποία χρησιμεύουν σα βήματα προς τον παγκόσμιο αφοπλισμό. Αυτά είναι οι συνθήκες κατά των πυρηνικών (Nuclear Non Proliferation Treaty) οι συνθήκες απαγόρευσης των χημικών και βιολογικών όπλων και οι συνθήκες που κατοχυρώνουν τοπικές περιοχές Ελεύθερες από πυρηνικά.

Γιατί τα πυρηνικά και άλλα όπλα Μαζικής καταστροφής είναι τόσο σημαντικά; Κυρίως λόγω των απερίγραπτων επιπτώσεων τους. Τα πυρηνικά όπλα απελευθερώνουν ανέμους 4 φορές ταχύτερους από τον χειρότερο τυφώνα με θερμοκρασία όσο ο ήλιος, με ταυτόχρονη μαζική στιγμιαία ακτινοβόληση με ραδιενέργεια και μακροχρόνιο ραδιενεργό έκθεση που επηρεάζει τόσο τις σημερινές όσο και τις μελλοντικές γενιές. Αυτά τα όπλα «μαζικής καταστροφής» που έχουν απερίγραπτες μακροχρόνια αναγνωρισμένες επιπτώσεις στην ανθρωπότητα έχουν πια ευρέως αναγνωρισθεί σαν απαγορευμένα από το Διεθνές Ανθρωπιστικό δίκαιο. Αυτό επισημαίνεται στο τελικό κείμενο της Συνθήκης NPT του 2010. Όλα τα κράτη που την υπέγραψαν έχουν δεσμευθεί και έχουν τη νομική υποχρέωση (Άρθρο VI της Συνθήκης) να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τον πλήρη πυρηνικό αφοπλισμό.

Η ανάγκη να απαγορευθούν τα πυρηνικά όπλα αναδείχθηκε και από το υψηλό τους κόστος. Το Ίδρυμα Brookings υπολόγισε  ότι το συνολικό κόστος για τις ΗΠΑ το 1999 ήταν 5,6 τρις δολάρια, ένα ποσόν  που αν το τοποθετούσαμε σε στοίβες του 1 δολ θα έφθανε μέχρι το φεγγάρι και θα επέστρεφε!! Και αυτό είναι το κόστος για τα πυρηνικά από μια μόνο χώρα πριν από 13 χρόνια. Δυστυχώς τα προγράμματα για τα πυρηνικά όπλα συνεχίζονται και με μακροχρόνιο σχεδιασμό και επειδή υποστηρίζονται από χρηματοδοτικά πρωτόκολλα έχουν σημαντικό μερίδιο ευθύνης για την παγκόσμια οικονομική κρίση, που σήμερα βιώνουμε.

Υπάρχει σήμερα παγκόσμια μια αυξανόμενη αναγνώριση της σχέσης ανάμεσα στην κατοχή και την εξάλειψη των πυρηνικών όπλων. Ο γεν γραμματέας του ΟΗΕ Ban Ki moon  επανειλημμένα διακήρυξε ότι η εμμονή στο δόγμα της πυρηνικής αποτροπής είναι μεταδοτικό,  επειδή αν κάποιο κράτος θεωρήσει ότι τα πυρηνικά όπλα είναι η ύψιστη εξασφάλιση ασφάλειας, τότε γίνεται πρακτικά και λογικά δύσκολο το να αποτρέψουν και άλλους από το να φθάσουν στο ίδιο συμπέρασμα και ν΄ αναζητήσουν την «ασφάλεια» αυτών των όπλων. Ειδικά στη Μ. Ανατολή όπου το μεν Ισραήλ αν και κατέχει πυρηνικά, δεν έχει υπογράψει την ΜΡΤ και δεν δέχεται κανενός είδους επιθεώρηση, την ώρα, που το Ιράν απειλείται, αν και επιτρέπει επιθεωρήσεις έστω παραπαίοντας.

Γιαυτό κράτη και κοινωνίες πολιτών σε όλο τον κόσμο απαιτούν την πλήρη κατάργηση των πυρηνικών όπλων και προχωρούν στη δημιουργία ζωνών ελεύθερων από πυρηνικά και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής. Ένας από τους βασικούς στόχους είναι ότι τέτοιες ζώνες απoνομιμοποιούν την ύπαρξη τέτοιων όπλων αντί να αντιτίθενται στη χρήση τους ή να προσπαθούν να μειώσουν τον κίνδυνο χρήσης τους.

Η επίτευξη πυρηνικού αφοπλισμού απαιτεί ένα συνδυασμό τριών πολιτικών παραγόντων. Φωτισμένη ηγεσία από τις πυρηνικοκάτοχες χώρες, δραστική πίεση από τις χώρες που δεν έχουν πυρηνικά και επίμονη δράση από τις κοινωνίες πολιτών. Με σεβασμό στο αντικείμενο κάθε ΜΚΟ απαιτείται σήμερα η κινητοποίηση όχι μόνο των κινημάτων ειρήνης ή του αντιπυρηνικού κινήματος, αλλά απαιτείται η κινητοποίηση των γυναικών, των περιβαλλοντολόγων, των βουλευτών, των δικηγόρων, των γιατρών, των θρησκευτικών αρχηγών, των ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και όσων προωθούν την οικονομική ανάπτυξη γι να αναφέρουμε μόνο κάποιους.

Ο ειδικός στόχος της ανακήρυξης της Μέσης Ανατολής σε ζώνη ελεύθερη από πυρηνικά και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής προωθείται από δυο διπλωματικά πεδία: Τα ΗΕ (με επίσημα ετήσια ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης) και την βασισμένη στην ΝΡΤ απόφαση με την υποστήριξη του γεν γραμματέα και των 3 μονίμων αντιπροσώπων  (Ρωσίας, ΗΠΑ, Βρετανίας) το 2012  να συγκληθεί σύσκεψη με αυτό το θέμα.

Τι θα κάνει μια τέτοια ζώνη;  

Θα είναι η πρώτη περιφερειακή ελεύθερη ζώνη  από πυρηνικά και όπλα μαζικής καταστροφής και θα χρησιμεύσει σαν πρότυπο.

Θα αυξήσει δραματικά τον αριθμό των χωρών που ήδη έχουν ανακηρυχτεί «χώρες ελεύθερες από πυρηνικά» από 113 σε 150.

Θα  καταργήσει ένα παλιό και δύσκολο εμπόδιο στη διαδικασία ειρήνευσης εξασφαλίζοντας ότι δεν χρειάζεται να έλθει η ειρήνη στην περιοχή για να υπάρξει ο σχετικός αφοπλισμός και θα δημιουργήσει αίσθημα αμοιβαίας εμπιστοσύνης που θα συμβάλει στην επίτευξη της ειρήνης.

Επίσης ανοίγει νέες ευκαιρίες για τα κινήματα πολιτών και τους συνασπισμούς των κρατών να προωθήσουν αυτή την πρόταση.

Το πλοίο της Ειρήνης προωθεί αυτό το στόχο με το πρόγραμμα Horizon 2012 και οι ελληνικές ΜΚΟ συνεργάζονται για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Αν και επανειλημμένα ζητήσαμε από την ελληνική κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο να υποστηρίξουν αυτό το στόχο αφού πάγια τάσσονται κατά των πυρηνικών όπλων και είναι θέμα που αφορά την εύφλεκτη γειτονιά μας, δεν υπήρξε ανταπόκριση, λόγω της «ειδικής» φύσης της παρούσας κυβέρνησης.

Ελπίζουμε η νέα κυβέρνηση να δραστηριοποιηθεί περισσότερο στο θέμα των πυρηνικών, αφού τα νέφη στη Μέση Ανατολή πυκνώνουν -τόσο στη Συρία όσο και στο Ιράν- και η Τουρκία εμμένει στην κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου  στο Ακούγιου και τη Σινώπη.

Τα πυρηνικά εργοστάσια κατασκευάζονται μόνο για ν’ αξιοποιηθούν σαν προθάλαμος πυρηνικών όπλων, ενώ τα απόβλητά τους είναι η πρώτη ύλη για την κατασκευή των εξ ίσου απαγορευμένων όπλων Απεμπλουτισμένου Ουρανίου. Το Τσέρνομπιλ και η Φουκούσιμα αποκάλυψαν και από το τελευταίο φύλλο συκής την πλάνη των επιχειρημάτων του Πυρηνικού Λόμπυ για δήθεν φθηνή, καθαρή και ασφαλή ενέργεια. Αντιθέτως η Ινδία, το Πακιστάν, η Β. Κορέα και το Ιράν αποδεικνύουν ότι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες κατασκευάζονται μόνο για να τονώσουν το παραλήρημα μεγαλείου ηγετών, που νομίζουν ότι με τη  «βόμβα» έγιναν υπερδυνάμεις, την ώρα που οι λαοί τους φυτοζωούν. Την ίδια ώρα η απόπειρα κατασκευής πυρηνικών όπλων χρησιμοποιήθηκε από τις ΗΠΑ σαν πρόσχημα στον πόλεμο, που κατέστρεψε το Ιράκ και ξαναχρησιμοποιείται κατά του Ιράν.

Την ώρα που η οικονομική κρίση εξαπλώνεται σαν επιδημία σε όλο τον πλανήτη, την ώρα που (όχι πια μόνο στον 3^ο κόσμο αλλά και στη Δύση) παιδιά πεθαίνουν από ασιτία και χωρίς δυνατότητα εμβολίου ή φαρμάκων από ιάσιμες ασθένειες δε μπορεί να συνεχισθεί ο παραλογισμός της κατοχής από οποιονδήποτε πυρηνικών και άλλων όπλων μαζικής καταστροφής.

Υπενθυμίζουμε ότι στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου (Χάγη 8-6-1996) που εκδόθηκε μετά την πίεση ΜΚΟ, (IPPNW, IPB, IALANA) και τη συνεργασία τους με τον ΟΗΕ, αναφέρεται σαφώς και κατηγορηματικά ότι όχι μόνο η χρήση, αλλά και η κατοχή τέτοιων όπλων είναι παράνομη.

Καλούμε τόσο τους δήμους, όσο και τις κοινωνικές ομάδες να συμπαραταχθούν σε αυτό το στόχο. Η δημιουργία ζωνών ελεύθερων από πυρηνικά δεν είναι ουτοπία. Ήδη ολόκληρες περιοχές του πλανήτη μας, όπως η Αφρική, έχουν γίνει τέτοιες χάρη στην δάση των κινημάτων πολιτών και της φωτισμένης ηγεσίας των κρατών τους. Αρκεί ξανά να προσπαθήσουμε.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου