Από την ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ στα παιδιά με 3 γονείς

Από την ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ στα παιδιά με 3 γονείς

             Και νάμαστε ξανά στο θρίλερ του Φραγκενστάιν. Και πάλι από το Εδιμβούργο να εκπορεύεται. Απ’ όπου εμφανίστηκαν για πρώτη φορά οι φόνοι για την επιστήμη, όταν τάφοι συλλήθηκαν και αλήτες κατέληξαν στο ανατομικό τραπέζι, προκαλώντας τον αποτροπιασμό της κοινής γνώμης για τις μαγικές δυνάμεις της Ιατρικής.

            Δεν ήταν η πρώτη φορά ούτε κι η τελευταία. Από τον απαγορευμένο καρπό ή την Προμηθεϊκή φωτιά μέχρι την Κλωνοποίηση ο άνθρωπος προκαλεί τους θεούς και τη Μοίρα του. Ο 19^ος αιώνας φρίττει μπροστά στα ηθικά διλήμματα της επιστημονικής  εξέλιξης. Η ζωή μας όμως άλλαξε ριζικά μέσα στον 20ο αιώνα. Η διάσπαση του ατόμου άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου. Τα πειράματα στη γενετική έγιναν εύκολα αποδεκτά όσο δεν αφορούσαν ανθρώπους. Όλοι μας καταναλώνουμε κάθε καλοκαίρι καρπουζοκολόκυθα, αλλά το ξέρουν μόνο οι γεωπόνοι κι οι αγρότες, και δε θεωρείται σκάνδαλο η επιμειξία φυτών (υβρίδια καλαμποκιού) ή ζώων (κοτόπουλα) για ν’ ανεβεί η παραγωγή κι η ποιότητα και να πολλαπλασιαστούν τα κέρδη.

        Τώρα (Ιούνιος 2013) επετράπη για πρώτη φορά στη  Αγγλία η γέννηση παιδιών από 3 (προς το παρόν) γονείς αφού για την πρόληψη γενετικών ασθενειών επιτρέπεται η αντικατάσταση των ελαττωματικών γονιδίων με κάποια άλλα υγιή. Μέχρι πρότινος είχαμε πετύχει να γεννιούνται παιδιά χωρίς τη σεξουαλική πράξη, από τράπεζες σπέρματος, με δανεικές μήτρες, εξωσωματική γονιμοποίηση, σε υπερήλικες γυναίκες. Γινόμαστε μάρτυρες καταγγελιών για μόλυνση με AIDS μέσα από τέτοιες διαδικασίες, ενώ κανείς δε μπορεί με σιγουριά να πει τίνος είναι το παιδί. Οι συντηρητικότεροι φρονούν ότι αυτή είναι η θεϊκή τιμωρία για την αλαζονεία μας. Όπως στον πύργο της Βαβέλ καταστροφή κι ερήμωση. Όμως ο άνθρωπος προχωρεί ακριβώς γιατί υπερβαίνει τον εαυτό του.

Σχετικά με την Κλωνοποίηση, όλοι κρίνουν ότι είναι χρήσιμος για να κατασκευάζουμε πρόβατα και άλλα θηλαστικά (ο άνθρωπος πάντα φρόντιζε για τη βελτίωση της ράτσας των σκυλιών ή των αλόγων του), αλλά τρομάζουμε στην προοπτική του να μπορούμε να παρασκευάσουμε καρμπόν ανθρώπων. Η αντικατάσταση των παθολογικών γονιδίων στον άνθρωπο μπορεί να ακούγεται συναρπαστική ιδέα, αλλά έχει κινδύνους, επειδή ποτέ δεν ξέρεις τι θα βγει ανακατεύοντας τη γενετική τράπουλα. Ακόμη το σίγουρο είναι ότι το επόμενο βήμα θα είναι η αντικατάσταση με γονίδια, που δε θα αρκούνται στην αποτροπή των ασθενειών, αλλά θα προχωρούν στην κατασκευή παιδιών με επιθυμητά χαρακτηριστικά, όπως ήδη γίνεται με τα φυτά και ζώα.

Οι φόβοι για την Κλωνοποίηση, που πηγάζουν από τη θρησκευτική μας παράδοση δεν έχουν μεγάλη επιστημονική κάλυψη, γιατί παραγνωρίζουν τον τεράστιο ρόλο που το περιβάλλον διαδραματίζει στην εξέλιξη του ανθρώπου και διαγράφουν την μέχρι σήμερα εμπειρία του ανθρώπινου είδους σε υπαρκτά ταυτόσημα γονιδιακά άτομα, όπως τα μονοωϊκά δίδυμα, τα οποία αν και μεγαλώνουν την ίδια εποχή στο ίδιο περιβάλλον, αν και δύσκολα διακρίνονται από τους ξένους, παραμένουν δύο ξεχωριστές υπάρξεις. 

Κι επειδή δύο είναι οι λόγοι που μας προκαλούν στο πείραμα, ας υποτεθεί ότι πράγματι ένας τρελός επιστήμονας με πολλά χρήματα για πέταμα, αποφασίσει να κλωνοποιήσει 100 Χίτλερ ή Αϊνστάιν. Θα πρέπει να βρει 100 δανεικές μήτρες (Η επωαστική αξία των θηλέων παραμένει μέχρι σήμερα σταθερή στο Χρηματιστήριο των γενετιστών. Χωρίς σπέρμα γεννάμε. Χωρίς το πρωτόπλασμα του ωαρίου όμως και τη μήτρα μέχρι σήμερα δεν το πετύχαμε). Θα πρέπει αυτές οι 100 έγκυες να μην πάθουν καμιά ίωση που προκαλεί τερατογένεση, να μην πάρουν φάρμακο, να μη δεχθούν ακτινοβολία, να μην καπνίζουν, να μην πίνουν και να μην έχουν ψυχολογικά προβλήματα, παράγοντες που επιδρούν στο έμβρυο. Με τη γέννησή τους αν τον εκκολαπτόμενο Αϊνστάιν ή Χίτλερ τους κλείσουμε στο βρεφοκομείο, θα πάθουν κι οι δυο τους ιδρυματισμό κι ας έχουν εντελώς διαφορετικές προδιαγραφές από το εργοστάσιο. (Έχουμε ήδη εμπειρία από τα πειράματα του Χίτλερ όταν από διασταυρώσεις εκλεκτών αρείων βγήκαν παιδιά κάτω του μετρίου). Ακόμη χειρότερα αν τους διασκορπίσουμε σε μέρη του πλανήτη μας όπως η Ινδία, η Αιθιοπία ή το Τσέρνομπιλ.. Ο άνθρωπος δεν είναι εύκολο ν’ αναπτυχθεί σε συνθήκες εργαστηρίου, είναι πολύπλοκος κι απρόβλεπτος και δε μπορούμε ν’ αναπαράγουμε το σύνολο των δυνατοτήτων του, που άλλωστε μεταβάλλονται ανά πάσα στιγμή.

Ο δεύτερος λόγος είναι η κοινή σε όλους μας επιθυμία για επιβίωση έστω και μέρους του εαυτού μας ή εκείνων που αγαπήσαμε. Όμως ποια αξία έχει κάτι τέτοιο; Θυμίζει περισσότερο δοξασία μετενσάρκωσης, αφού το γενετικό υλικό δε διατηρεί τη μνήμη της προηγούμενης ζωής του. Ακούστηκε ότι κάποια γυναίκα ζήτησε να της γεννήσουν μέσω της Κλωνοποίησης ένα παιδί που θάναι αντίγραφο του πατέρα της. Ειλικρινά αυτή η γυναίκα πιστεύει ότι το νεογέννητο θα εξελιχθεί στην πατρική της ανάμνηση;

Στην περίπτωση της προληπτικής θεραπευτικής παρέμβασης στο έμβρυο δε μπορούμε ακόμη να πούμε με σιγουριά όλες τις επιπτώσεις. Η φύση μέσα από αιώνων γονιδιακούς πειραματισμούς στην προσπάθειά της να νικήσει την Ελονοσία κατασκεύασε τη Δρεπανοκυτταρική αναιμία, ενώ είναι ήδη γνωστό ότι τα εξαιρετικά ζώα που κατασκευάζουμε για να πετύχουμε πχ  ταχύτητα στα άλογα, ή ειδικά χαρακτηριστικά σε σκυλιά και γατιά, είναι τα ευπαθέστερα. 

Η φύση αρέσκεται στην πολυμορφία και τον εμπλουτισμό. Οι αμοιβάδες μπορούν κι αναπαράγονται χωρίς επιμειξία, αλλά προτιμούν να «παντρεύονται». Τα καρκινικά κύτταρα   διακρίνονται για την ομοιομορφία τους. Ένα τεράστιο πείραμα Κλωνοποίησης θα κινητοποιούσε μηχανισμούς ελέγχου της φύσης, που μάθαμε πια ότι προσαρμόζεται στα εντομοκτόνα και τ’ αντιβιοτικά για να μας οδηγεί στο θάνατο διατηρώντας την οικολογική ισορροπία του πλανήτη.  Ζούμε σε ένα κόσμο αρμονίας του Χάους. Όλα ισορροπούν επικίνδυνα σ' ένα κύκλο καταστροφής και δημιουργίας. Ο άνθρωπος είναι για τη φύση το ίδιο αναλώσιμο είδος, όσο κι οι δεινόσαυροι. Και αν επιβιώσει σαν είδος θα τα καταφέρει χάρη στην τυχαία μετάλλαξη που θα γεννήσει το ανθεκτικό γονίδιο για τους κινδύνους, που οι ίδιοι συσσωρεύσαμε. Μέχρι τότε η Γενετική θα πειραματίζεται με "ελεγχόμενη" αντικατάσταση ή κλωνοποίηση  και ο Θεός θα συνεχίσει να ρίχνει τα ζάρια του. Στο τέλος, όπως πάντα, Εκείνος θα νικήσει.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου