Λιγότερες από 24 ώρες στο σπίτι της Ελλάδας στο Ζάγκρεμπ

ανατολή στο Ζάγκρεμπ

Λιγότερες από 24 ώρες στο σπίτι της Ελλάδας στο Ζάγκρεμπ

Για να επιστρέψω από το "Πλοίο της Ειρήνης" από το Ντουμπρόβνικ στον Πειραιά χάρη στην καθυστερημένη λόγω Capital Control κράτηση χρειάστηκε να κάνω στάση για μια νύχτα στο Ζάγκρεμπ για το οποίο δε γνώριζα τίποτε.

Είχα επί πολλά χρόνια συνεργασθεί στο ΠΑΔΟΠ για θέματα ειρήνηςμε τον υψηλόβαθμο σε πολλές κρίσιμες θέσεις διπλωμάτη και τώρα σε τιμητική σύνταξη κο Θανάση Θεοδωρακόπουλο, και σύζυγο της πρεσβευτού της Ελλάδας στην Κροατία κας Ελένης Γεροκωστοπούλου, ο οποίος με είχε βεβαιώσει ότι η πρεσβεία θα μου έβρισκε κατάλυμα .

η εντοιχισμένη προτομή του συνθέτη του εθνικού ύμνου της Κροατίας στον τοίχο της ελληνικής πρεσβείας

η είσοδος της ελληνικής πρεσβείας στο Ζαγκρεμπ

Φθάνοντας στο αεροδρόμιο του Ζάγκρεμπ στις 4 το απόγευμα, είδα με μεγάλη έκπληξη ότι με περίμενε η ίδια η κυρία πρέσβης με το ιδιωτικό της αυτοκίνητο, η οποία και μου έκανε κανονική ξενάγηση στη μεγαλόπρεπη, αλλά ήρεμη και πεντακάθαρη πρωτεύουσα της Κροατίας, πριν καταλήξουμε στο κτίριο της πρεσβευτικής κατοικίας- γραφείων της ελληνικής πρεσβείας.

ο Πλάτων κι ο Αριστοτέλης στους τοίχους της οικοδομής που υπάρχει στις 2 κάτω φωτο

Το Ζάγκρεμπ αν και έχει μόλο 750.000 κατοίκους δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτε τις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Αν και στάθηκε τυχερή πόλη αφού δεν υπέστη βομβαρδισμούς,(αν και έχει υποστεί επανειλημμένα καταστροφές από σεισμούς) κράτησε αναλλοίωτα όλα τα υπέροχα αρχιτεκτονικά της μέλη και παραμένει πεντακάθαρη (οι δρόμοι σαπουνίζονται δεν σκουπίζονται απλώς από τα συνεργεία του δήμου και τα φώτα της παλιάς πόλης ανάβουν ένα ένα με φλόγα όχι με λαμπτήρες ) και τακτική.

ο καθεδρικός τη νύχτα

μετά το τέλος της ακολουθίας

Διαθέτει υπέροχα κτίρια αρτ ντεκό,  πανεπιστήμια και βιβλιοθήκες, χώρους εκθέσεων, μεγαλοπρεπές  θέατρο και όπερα,  σιδηροδρομικό σταθμό απ' όπου περνούσε το Οριάν εξπρές με ανάλογης χλιδής γειτονικό ξενοδοχείο, τεράστια πάρκα και πλατείες διακοσμημένα με αριστουργήματα της γλυπτικής του φίλου του Ροντέν, Μέστροβιτς,

γλυπτό του Μέστροβιτς

υπέροχους καθεδρικούς ναούς με καμπαναριά περίτεχνα, ( οι κροάτες είναι φανατικοί καθολικοί και η εκκλησία έχει μεγάλη δύναμη και πλούτο) κι ένα νεκροταφείο με τεράστιες πρωτότυπες στοές με τρούλους, έργο τέχνης του Herman Bolet.

η εκκλησία του νεκροταφείου

οι περίτεχνες στοές που περικλείουν το νεκροταφείο

Στην τεράστια κεντρική πλατεία όπου σύμφωνα με το μύθο η πόλη πήρε τ' όνομά της όταν ο εθνικός ήρωας ζήτησε από την όμορφη κοπέλα να του δώσει νερό από την υπάρχουσα μέχρι σήμερα πηγή κι εκείνη του είπε "Ζαγκρεμπ" δηλαδή άδραξε!! Σε αυτή την πλατεία υπάρχει και άγαλμα του ισχυρότερου κροάτη βασιλιά καβάλα στο άλογο. Ο προσανατολισμός του αγάλματος ήταν προς την Ουγγαρία γιατί πό εκεί θα έπρεπε να σταματήσουν τον εχθρό ιστορικά. Μετά την δημιουργία του νέου κροατικού κράτους πριν απο 20 χρόνια ο προσανατολισμός του αγάλματος αντεστράφη και τώρα κοιτά προς τη Σερβία!

το άγαλμα που άλλαξε προσανατολισμό

Το Ζάγκρεμπ είναι τουριστικός προορισμός κυρίως για γιαπωνέζους και αμερικάνους. Διαθέτει υπολείμματα του παλιού τείχους, στα οποία υπάρχει εικονοστάσι της θαυματουργού Παναγιάς που πιστεύεται ότι έσωσε την πόλη και καθημερινά συνωθούνται πιστοί για ν ανάψουν ένα κεράκι. Δίπλα από αυτό το σημείο υπάρχει το αρχαιότερο φαρμακείο της πόλης που έστησε ο εγγονός του Δάντη και το οποίο παραμένει εσωτερικά αναλλοίωτο και σήμερα η ιδιοκτήτρια (Βαλασοπούλου) είναι ελληνικής καταγωγής. Ένας από τους εθνικούς τους ήρωες και ποιητής ο  Δημήτρης Δημητρίου ήταν έλληνας, αγωνίστηκε για την "ιλλυρική ιδέα" της ενωμένης Κροατίας και τιμάται μέχρι σήμερα. 

Στο ωραιότατο κτίριο δίπλα στην ελληνική πρεσβεία υπάρχουν εντοιχισμένες προτομές του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη με ελληνικές επιγραφές, ενώ στο κτίριο της ελληνικής πρεσβείας υπάρχει εντοιχισμένη επιγραφή του συνθέτη ο οποίος μελοποίησε τον εθνικό ύμνο της Κροατίας και έμενε στο κτίριο της πρεσβείας μας.

η αυλή της πρεσβείας μας

τα σαλόνια για τους ξένους της Ελλάδας

το φιλόξενο σπίτι του προξενικού ζεύγους στην κορφή

πρωινό κάτω από τη φιλόξενη στέγη της Ελλάδας

Το κτίριο της πρεσβείας έχει θεμελιωθεί πάνω στα τείχη της παλιάς πόλης και είναι οίκημα του 17ου αιώνα, το οποίο επί κομμουνισμού είχε μετατραπεί σε πολλές χωριστές κατοικίες. Είναι τεράστιο (έχει 100 παράθυρα!! και σαράντα σκαλιά από χοντρό ξύλο και πλάκες) και πολύ χοντρούς τοίχους, είναι περιουσία του ελληνικού δημοσίου, όπως και όλα τα έπιπλα, χαλιά κλπ πολύτιμα αντικείμενα, που διαθέτει, αλλά δυστυχώς λόγω παλαιότητας είναι πανάκριβο στη συντήρησή του, ειδικά την εποχή της οικονομικής κρίσης που διανύουμε τώρα και όταν ακόμη και θέρμανση αναγκαστικά περιορίζεται σε χώρους που μένουν κλειστοί γεγονός που επιταχύνει, λόγω υγρασίας, τη φθορά των πολύτιμων αντικειμένων. 

Από την εξωτερική πόρτα μπαίνεις σε εσωτερική αυλή και στο ισόγειο βρίσκονται τα γραφεία στον πρώτο τα σαλόνια και η τραπεζαρία για τη φιλοξενία επίσημων καλεσμένων και στον πάνω όροφο κάτω από τη στέγη κυριολεκτικά η πρεσβευτική κατοικία, ενώ υπάρχει και ένας ημιυπόγειος όροφος με κήπο αφού έχει κτιστεί σε κατωφέρεια που δίδει έξοδο και σε χαμηλότερο δρόμο.

Με μεγάλη μου έκπληξη το πρεσβευτικό ζεύγος μου πρότεινε και με φιλοξένησαν στο σπίτι τους, που είναι και σπίτι της Ελλάδας. Μου έκανε εντύπωση ότι και λόγω των περικοπών η πρεσβευτής δεν είναι μια γυναίκα που κάθεται και διατάσσει αλλά μια οικοδέσποινα που κρατά ανοικτό το σπίτι της Ελλάδας στη συγκεκριμένη χώρα και επαναβεβαιώνει την ελληνική  φιλοξενία για τους αντιπροσώπους όλων των κρατών. Έτσι  εκτός από τα βαριά πρεσβευτικά της καθήκοντα η κα πρέσβης φροντίζει για την συντήρηση και καθαριότητα αυτού του τεράστιου οικήματος, για τη μαγειρική και την περιποίηση των συνδαιτημόνων σε απάντηση εκδηλώσεων από άλλες πρεσβείες ή κατά εθνικές επετείους, για την φιλοξενία και καλή λειτουργία επιτροπών που έρχονται από την Ελλάδα και για την αρμονική συνεργασία με το κροατικό ΥΠΕΞ. 

εκκλησία αρτ ντεκο 

η θαυματουργή μαντόνα στα τείχη

το εθνικό θέατρο

το φαρμακείο του εγγονού του Δάντη (η λάμπα στη γωνία του δρόμου ανάβει κάθε νύχτα χειροκίνητα)

το εσωτερικό του αρχαίου φαρμακείου

Δεν ξέρω αν είναι έτσι όλοι οι πρέσβεις,  αλλά η κα Ελένη Γεροκωστοπούλου με φρόντισε με συγκινητική αγάπη, στρώνοντας η ίδια το κρεβάτι μου (αφού δεν ήξερε μέχρι τελευταία στιγμή, αν θα προτιμούσα να μείνω σε ξενοδοχείο) μαγείρεψε για μένα και με σέρβιρε έτσι όπως μόνο παλιότερα οι μεγάλες οικοδέσποινες συνήθιζαν να τιμούν τους καλεσμένους τους. Και παρ' ότι με γοήτευσε το γεγονός ότι αυτό το γοητευτικό κτίριο ανήκει στην χρεοκοπημένη Ελλάδα, δε μπορώ να διαφωνήσω στην πρακτική πρεσβευτική πρόταση για πώλησή του και ανταλλαγή με σύγχρονο φθηνότερο κτίριο γραφείων και ένα διαμέρισμα.

ο καθεδρικός από το παράθυρό μου

Τη νύχτα έβρεξε κι ο ουρανός με ξύπνησε με πουπουλένια πυροτεχνήματα. Καθώς η πτήση μου ήταν στις 10, και παρ' ότι η πρέσβης είχε να προωθήσει μιαν υπόθεση διεκδίκησης ενός προγράμματος για την ισότητα των φύλων, με πήγε πάλι η ίδια στο αεροδρόμιο, αφού συμπλήρωσε την μέσω ΙΧ ξενάγηση στην καθημερινή όψη της κροατικής πρωτεύουσας. Πριν από το αεροδρόμιο συναντήσαμε τις θλιβερές πολυκατοικίες του κομουνιστικού Νέου Ζάγκρεμπ. Η πρέσβης μου εξήγησε ότι παρά την κακομορφία τους, χάρη σε αυτά τα διαμερίσματα  οι κάτοικοι των περιοχών τη τέως Γιουγκοσλαβίας έχουν σήμερα στέγη χωρίς βάρη οικιστικών δανείων, αφού μετά την κατάρρευση του καθεστώτος το κράτος επειδή δε μπορούσε να τα συντηρήσει  τα παρεχώρησε έναντι συμβολικού τιμήματος 300 δολαρίων στους κατοίκους τους.

η πόλη μέσα από το αυτοκίνητο

Σε λιγότερο από 24 ώρες το Ζάγκρεμπ κατάφερε να κατακτήσει την καρδιά μου και πιστεύω ότι είναι ένας προορισμός, που αδικείται από τις ταξιδιωτικές προτάσεις του συρμού. Ίσως όμως οι κάτοικοι του Ζάγκρεμπ να προτιμούν τη γαλήνη που πρόσφατα απέκτησαν.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου