Στο Σχιστό

Στο Σχιστό 

επιτέλους διαθρησκευτική διαχείριση του θανάτου

   Τα ταφικά έθιμα μεταλλάσσονται, είτε μας αρέσει, είτε όχι. 

  Στο νεκροταφείο του Σχιστού Κυριακή του Θωμά, μέρα λαμπρή, σχεδόν καλοκαίρι και δεν πέφτει καρφίτσα από τροχοφόρα, που συνωστίζονται γύρω στους τάφους -γυαλιστερά πρόβατα που βόσκουν αμέριμνα τη χλόη, πριν μεταμορφωθεί σε πανάκριβες πολυκατοικίες νεκροπόλεως. 

  Δεν πρόκειται για τη συνηθισμένη, κατά τις Κυριακές, μετατροπή του νεκρότοπου σε χώρο πάρκιν για τους πελάτες του γειτονικού Κυριακάτικου παζαριού, που συνδέουν τη φθηνή βδομαδιάτικη έξοδο για κατανάλωση, με το μνημόσυνο των πεθαμένων. Ούτε για την Καθαρή Δευτέρα, όπου πολλοί αμολούν καλούμπα ανάμεσα στους τάφους, γειώνοντας τα όνειρα των χαρταετών με την μονάκριβη αλήθεια της σήψης. 

  Τούτη τη μέρα, πρώτη Κυριακή μετά την Ανάσταση, παρατηρείται μαζική εισβολή εκδρομέων μνημόσυνου τουρισμού. Κάθε τάφος και κέτερινγ, κάθε μεσοτύμβιο στενό και δεξίωση. Τραπέζια με λευκά τραπεζομάντηλα φορτωμένα με πλαστικά σκεύη γεμάτα κοψίδια ή πολυτελείς πιατέλες με ευφάνταστα παρακευάσματα, ντομάτες και κόκκινα αυγά, γλυκά, τυριά και προπάντων οίνος άφθονος. 

  Αι γεννεαί πάσαι συντεταγμένες στήνουν τσιμπούσι γύρω και πάνω στις ταφόπλακες. Παιδιά καθισμένα στα πόδια των νεκρών ανάμεσα στο όργιο της άνοιξης, που δημιουργεί χαλιά από μαργαρίτες και παπαρούνες στο ελάχιστο κενό ανάμεσα στο μάρμαρο, κάνουν σκανταλιές μπουκωμένα. 

   Οι τάφοι έχουν σχεδόν καταργηθεί. Στη θέση τους περίτεχνες κατασκευές από διαφανείς τέντες με πλαστικά λουλούδια ή οικίσκοι με κεραμίδια, παγκάκια και ανθοστήλες και το καντήλι με λογκ λάιφ άχρουν έλαιο. Και όσες ταφόπλακες εμμένουν στην παράδοση σήμερα καλύφθηκαν με άφθονη τροφή να μπουκωθούν όλοι οι νεκροί, να χορτάσει ο χάρος κι αν μεθύσει και αυτός τόσο το καλύτερο να μας ξεχάσει για λίγο, χάρος απρόβλεπτος, αλλά δειλός, τρομάζει με τον κρότο από το σπάσιμο ενός μόνο πιάτου μετά από κάθε ξόδι κι απομακρύνεται ντροπιασμένος για τη ζημιά, που έκανε στο σπιτικό μας. Σήμερα λόγω της ημέρας, ίσως τρομάξει περισσότερο με το περίσσευμα των βεγγαλικών. 

    Νέα ήθη εκ Πόντου ορμώμενα, ήδη καρποφορούντα στην πειραϊκή, φιλόξενη για κάθε μετανάστη, γη. Ας μη το ξεχνούν όσοι αντιδρούν στη δημιουργία εκεί και μουσουλμανικού νεκροταφείου. 

   Η εποχή της παντοκρατορίας της εκκλησίας στα νεκροταφεία που απαγόρευε την ταφή των αυτόχειρων ή των ιεχωβάδων στον ίδιο περίβολο, παρά τις διαμαρτυρίες των συγγενών, που συχνά διατηρούσαν ιδιόκτητο οικογενειακό τάφο, έχει παρέλθει ευτυχώς. 

   Τώρα επιτέλους άρχισαν να γίνονται και πολιτικές κηδείες για κείνους, που αν και χωρίς δική τους επιλογή βαφτίστηκαν χριστιανοί, αποφάσισαν να δηλώσουν με την κηδεία τους την διαφορετική τους άποψη. 

   Όσο για τον αέρα; Στο Σχιστό επίκειται και η κατασκευή και του πρώτου ίσως αποτεφρωτήρα, για τις ανάγκες όσων δε χωρούν σε μνήμα, όσων αντιστέκονται στο καθιερωμένο θρησκευτικό τελετουργικό ή είναι βουδιστές, όσων προτιμούν τα ήθη του Ομήρου, όσων αρνούνται κάθε υπόσχεση αθανασίας.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου