Η πυρηνική πολιτική της Ευρώπης και ο ρόλος της Ελλάδας

Η  πυρηνική πολιτική της Ευρώπης και ο ρόλος της Ελλάδας

Η Ελλάδα από τον Ιανουάριο του 2014 αναλαμβάνει την προεδρία της Ευρώπης και είναι μια ευκαιρία ν’ αναδείξει διπλωματικές επιτυχίες σε τομείς που δεν επηρεάζονται από τα οικονομικά μεγέθη κάθε κράτους.

Αυτή τη στιγμή εκτός από τις 5 χώρες που κατέχουν πυρηνικά όπλα (ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα, Ισραήλ) υπάρχουν 5 ακόμη κράτη, μέλη του ΝΑΤΟ με πυρηνικά στο έδαφός τους. 24 χρόνια μετά το γκρέμισμα του τείχους του Βερολίνου το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Γερμανία, η Ιταλία, και η Τουρκία φιλοξενούν US Β-61 θερμοπυρηνικές κεφαλές, οι οποίες έχουν μηδενική στρατιωτική αξία. Οι περισσότερες χώρες του ΝΑΤΟ αντιτάσσονται στα πυρηνικά όπλα, τα οποία θεωρούν επικίνδυνο κατάλοιπο του Ψυχρού πολέμου. Αν και έγιναν πολλά ψηφίσματα στο Κοινοβούλιο οι κυβερνήσεις στη Γερμανία απέτυχαν ν’ απομακρύνουν τα πυρηνικά από το έδαφός τους. Αν και ουσιαστικά είναι άχρηστα τα πυρηνικά απαιτούν για τη συντήρησή τους από 3,9 δις Δολλάρια το 2010, 10.4 δις σήμερα και αν υπολογισθεί και ο εκμοντερνισμός των Β-61 το κόστος ανεβαίνει στα 25 δις. Ήδη η γερμανική κυβέρνηση αναρωτιέται αν αξίζουν τόσα χρήματα.

Στις ΗΠΑ ήδη κατασκευάζουν νέου τύπου πυρηνικά που θα συνενώνουν τα «πλεονεκτήματα» των παλιών σε «όλα σε ένα μέγεθος» σύμφωνα με τον Hans Kristensen.

Αυτό συμβαίνει τη στιγμή που η  «καλή πίστη» την οποία καλούνται να επιδείξουν οι χώρες (όπως υπέγραψαν στις συμφωνίες περιορισμού των πυρηνικών ΝΡΤ) έχει ατονήσει, γεγονός που οδήγησε τις χώρες που δεν κατέχουν πυρηνικά στην νέα προώθηση της απαγόρευσης των πυρηνικών με εργαλείο τους «ανθρωπιστικούς νόμους». Αυτή η πρόταση μπορεί να συνενώσει τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και να αυξήσει τη διεθνή πίεση, όπως απέδειξαν οι πρόσφατες ψηφοφορίες στον ΟΗΕ.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 2013 συζητήθηκε στην ολομέλεια του ΟΗΕ το θέμα των πυρηνικών όπλων και έγιναν δυο σημαντικές ψηφοφορίες.

Στην σχετική με την απαγόρευση τους βάσει των ανθρωπιστικών νόμων   Resolution L.6:  Follow-up to the 2013 high-level meeting of the General Assembly on nuclear disarmament;   μια σημαντική πλειοψηφία 129 κρατών ψήφισε ΝΑΙ στη απαγόρευση. ΟΧΙ ψήφισαν 28. Η Ελλάδα δυστυχώς ήταν ανάμεσα στα 19 κράτη που ψήφισαν ΑΠΟΧΗ. 

Η δεύτερη Resolution L.34  Taking forward multilateral nuclear disarmament negotiations  αφορούσε το ερώτημα της συνέχισης των πρωτοβουλιών για περαιτέρω ισόρροπο πυρηνικό αφοπλισμό όπου μια ευρύτερη πλειοψηφία 151 κρατών ψήφισαν υπέρ.
(51 ΝΑΙ, 22 ΟΧΙ, 22 ΑΠΟΧΗ)
Δυστυχώς και εδώ η Ελλάδα απείχε.

Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι παρ’ ότι ΟΛΕΣ οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα δημόσια διακηρύττουν τον αποτροπιασμό τους για τα πυρηνικά όπλα, στον ΟΗΕ πάντα ψηφίζουν έτσι ώστε να ικανοποιούνται τα συμφέροντα των «συμμάχων» πυρηνικοκατόχων χωρών. Ειδικά σήμερα με τη δεινή σχέση που βρίσκεται σήμερα η Ελληνική κυβέρνηση  θα πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι, που η παρούσα κυβέρνηση δεν ταυτίστηκε πλήρως με τα συμφέροντα των ισχυρών, όπως έκαναν η Τουρκία και η Ισπανία.

Μέσα στην ΕΕ υπάρχουν κάποιες αλλαγές που θα επέτρεπαν την ανάπτυξη αντιπυρηνικών πρωτοβουλιών από την ελληνική προεδρία στην ΕΕ. Η γερμανική κοινή γνώμη είναι 96% κατά των πυρηνικών όπλων σύμφωνα με δημοψήφισμα του 2007 και η ίδια η κυβέρνηση βρίσκεται σε αναζήτηση φόρμουλας απομάκρυνσης των πυρηνικών κεφαλών από τη χώρα έτσι που θα ήταν ευπρόσδεκτη μια πρωτοβουλία από άλλα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ. Τα κράτη, όπως η Ελλάδα που αυτή τη στιγμή δεν φιλοξενούν πυρηνικά έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων που θα προωθούσε τη βήμα με βήμα πλήρη απομάκρυνση των πυρηνικών από την Ευρώπη.

Ταυτόχρονα στα πλαίσια της ΕΕ, χώρες όπως η Φινλανδία προωθούν την πρόταση του ΟΗΕ για αποπυρηνικοποίηση της Μ. Ανατολής. Η Ελλάδα από το 2011 που ξεκίνησε η προεργασία αυτής της πρότασης απουσίαζε εντελώς από τις εξελίξεις, αν και η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τις παραδοσιακά καλές της σχέσεις με τις χώρες της περιοχής και να αποτρέψει τον κίνδυνο πυρηνικού ολοκαυτώματος σε μια ήδη σε πολεμικές φλόγες περιοχή που βρίσκεται κυριολεκτικά και γεωγραφικά στην αυλή μας.

Η κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων από την Τουρκία σε υψηλά σεισμογενείς περιοχές με τεχνολογία Σ. Ένωσης θα έπρεπε ήδη να έχει κινητοποιήσει τις ελληνικές κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσουν τα κατάλληλα μέτρα που η ΕΕ κατέχει. Εκτός από τον υψηλό κίνδυνο για το ίδιο το εργοστάσιο, η εντεινόμενη ναπολεόντεια ρητορεία του κ Ερντογάν θα μπορούσε να εγείρει και άλλα ερωτήματα σχετικά με τους πραγματικούς λόγους αυτής της εμμονής του μετά μάλιστα το ατύχημα της Φουκουσίμα.

Η προεδρία της ΕΕ από την Ελλάδα δίνει τα εργαλεία για μιαν αλλαγή πλεύσης και  είναι μια ευκαιρία ν’ αναδειχθεί η Ελλάδα ξανά σε υπερασπιστή της ειρήνης στην περιοχή και πρωτοπόρο των φιλειρηνικών εξελίξεων παγκόσμια.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου