Το καλό παιδί!

Κοριτσάκι  στην  Καλλιθέα:  "Μαμά  πάρε με σπίτι και δεν θα ξανά ζητήσω φαγητό" 

Άρθρο της Justine Frangouli-Argiris στην Huffington Post που γράφει για την μια ιστορία μιας Ελληνίδας μάνας, η οποία δεν μπορεί να ανταπεξέλθει οικονομικά στις καθημερινές ανάγκες του παιδιού της 8-11-2013

Το καλό παιδί

«Εγώ είμαι το καλό παιδί, μου είπε η μητέρα

και δεν πειράζει νηστικό να μείνω όλη μέρα.

Μα τ΄ άλλα τ’ αδελφάκια μου και η μικρούλα Φρόσω

δεν είναι κρίμα να πεινούν μέρα και νύχτα ωστόσο;»

Αυτό το ποίημα μου απήγγειλε ξαφνικά η 82χρονη μητέρα μου, ανασύροντάς το απ’ το σεντούκι της ξεχαρβαλωμένης  μνήμης της καθώς μου πρόσφερε κέρασμα από το πρωινό της. 

Οι κοινωνικές συμβάσεις παραμένουν ισχυρές ακόμη κι όταν όλα τα σημαντικότερα αποδομούνται. 

Η γενναιοδωρία θριαμβεύει στη στέρηση. 

Οι χορτάτοι είναι πάντα οι πιο σφιχτοχέρηδες. 

Αναρωτήθηκα  από ποια έγκατα της συλλογικής εμπειρίας ανασύρθηκε αυτό το ποιηματάκι; Γιατί δεν το είχα ξανακούσει; 

Η μαμά δεν ήταν από κείνες που μπούκωναν τα παιδιά τους, αν και στα εγγόνια της κατάφευγε στο παραμύθι για να ξεπεράσει τις αντιρρήσεις τους για το φαί. 

Από πού προερχόταν αυτό το βαθύ μήνυμα της ανιδιοτέλειας; Ήταν και πάλι η ηχώ από το στίγμα της Κατοχής που έζησε; Και σαν τι το μάθαιναν στα παιδιά τους; Σαν εκπαιδευτικό ή σκωπτικό κείμενο;

Είναι γνωστό ότι μέχρι και τη δεκαετία του 60 στα περισσότερα ελληνικά νοικοκυριά το φαγητό ήταν είδος σε ανεπάρκεια κι η μάνα έπρεπε να μοιράζει σοφά τις μερίδες και να κρύβει τα καλούδια στο ψηλό ντουλάπι μακριά από την παιδική λαιμαργία. 

Είναι όμως δυνατόν να βαφτιζόταν σαν «καλό παιδί» εκείνο που έμενε νηστικό για να χορτάσουν τ’ άλλα; 

Τα παιδιά που επέζησαν μέσα από αυτές τις στερήσεις είναι εκείνα που μπούκωναν με το στανιό τα δικά τους παιδιά κι εγγόνια μέχρι να φθάσουμε σήμερα στην εποχή της χοληστερίνης που και πάλι οι γονείς καλούνται να περιορίσουν μέσα στην αφθονία τη βουλιμία των παιδιών που διδάσκουν να μετρούν τις θερμίδες κάθε γεύματος κι αντί να παίζουν στις αλάνες πηγαίνουν με ωράριο στα  μαθήματα Ιαπωνικής πάλης. 

Καλό παιδί μια γενιά μετά την Κατοχή ήταν εκείνο που έτρωγε όλο του το φαγητό, ενώ σήμερα είναι εκείνο που μπορεί κι αποφεύγει τα ταχυφαγεία. 

Η διαφορά ανάμεσα στο «καλό παιδί» της γενιάς της μάνας μου και σε όσα ακολούθησαν είναι η ανιδιοτελής προσφορά. 

Τότε τα παιδιά μάθαιναν ότι ανήκουν σε ένα σύνολο και ότι πρέπει να περιοριστούν για το συνάνθρωπο τα όρια της δικής τους ύπαρξης.

 Οι γενιές που ακολούθησαν στ’ όνομα της απελευθέρωσης δίδαξαν τα παιδιά ότι είναι οι απόλυτοι άρχοντες της οικογένειας και αργότερα της κοινωνίας, από την οποία μπορούν να απαιτούν ισόβια χωρίς να προσφέρουν. 

Οι γονείς στην πρώτη μετακατοχική γενιά ζούσαν για τα παιδιά τους μέχρι να πρέπει να ζουν για τους γέρους γονείς τους.

 Τα σημερινά νιάτα με τις πολλές περγαμηνές χρυσοπληρωμένων από τους γονείς  σπουδών παρακαλούν για μια θέση στο δημόσιο και δε βιάζονται ν’ αποκτήσουν οικογένεια. Λένε ότι θέλουν να εξασφαλίσουν πρώτα για τα παιδιά τους το καλύτερο αλλά ουσιαστικά αναβάλουν και τελικά ματαιώνουν την τεκνοποιία σαν ασύμφορη επιλογή.

 Το κράτος γκρινιάζει για το δημογραφικό πρόβλημα όταν ποτέ δεν έκανε το παραμικρό για να στηρίξει την ελληνική οικογένεια. Τα παιδιά από παντού βομβαρδίζονται με καταναλωτικά μηνύματα την ώρα που οι δουλειές απαιτούν περισσότερο χρόνο και μεγαλύτερη προσπάθεια για μιαν αξιοπρεπή ζωή. 

Τα παιδιά πια δεν επαναστατούν στη μεγάλη τους πλειοψηφία και δεν αποταμιεύουν. Δανείζονται για ν’ απολαύσουν το καλύτερο αυτοκίνητο, το νεότερο μοντέλο κινητού, τις απολαυστικότερες διακοπές. Εκπαιδευμένα στη σπατάλη δε δέχονται να στερηθούν όπως οι παλιότεροι για τους επιγόνους. 

Τα μηνύματα δείχνουν ότι ο κύκλος της ευμάρειας πάει να κλείσει. Ο σαλονικιός Σαρκοζί, ως νέα Αντουανέτα, δήλωσε στον γαλλικό λαό ότι αν θέλει περισσότερα λεφτά θα πρέπει να εργασθεί περισσότερο, αγνοώντας προφανώς την υπαρκτή πραγματικότητα της ανεργίας. 

Το «καλό παιδί» σήμερα είναι αυτό που τουλάχιστον δεν εγκληματεί και δεν έμπλεξε με ναρκωτικά. Αύριο ποιο θάναι το «καλό παιδί»;"

δημοσιευμένο στο περιοδικό ΔΙΒΡΗ  τεύχος 120 Απρίλης-Ιούνιος 2008 

Δυστυχώς από το παλιό μου κείμενο ο κύκλος φαίνεται ότι έκλεισε, όπως αποδεικνύει το πρόσφατο άρθρο της Huffinkton post. Όλο και σε περισσότερες οικογένειες στην Ελλάδα  ακόμη και το φαγητό δεν υπάρχει. Καιρός να επιστρέψουμε στα διδακτικά παραμύθια για το "καλό παιδί" της ανιδιοτελούς προσφοράς και της αλληλεγγύης. Καιρός να συστρατευόμαστε όλοι  κατά της ανεργίας, αντί να επιδεικνύουμε χαιρεκακία όταν μια νέα κοινωνική ομάδα βιώνει μείωση μισθών. Καιρός να ελπίσουμε ξανά. Όσο δύσκολο κι αν φαίνεται όσο το δικό μας τσουκάλι αδειάζει. Όσο δύσκολο κι αν ακούγεται να στερήσουμε το παραμικρό από το δικό μας μοναχοπαίδι.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου