200 χρόνια από το 1821

 

200 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την εθνική μας επανάσταση που κατέληξε στη δημιουργία του Ελληνικού κράτους και παρά τους περιορισμούς που επέβαλε η Πανδημία παγκόσμια όλοι πρέπει να γιορτάσουμε τα γενέθλια και να προβληματιστούμε για το μέλλον της πατρίδας μας.

  Το έθνος είναι μία λέξη φάντασμα για τους επιστήμονες. Παρ΄ ότι κυριολεκτικά χύνεται αίμα  στ’ όνομά του κανείς δε θα μπορούσε να το περιγράψει με σαφήνεια. Η φυλή, η γλώσσα και η θρησκεία, που παλιότερα αποτελούσαν το συνδετικό ιστό του, έχουν αποσαρθρωθεί με τις αθρόες μεταναστεύσεις, ενώ ποτέ δεν ταυτίστηκε με το κράτος. Παραμένει έννοια που ορίζεται από εσωτερικά κυρίως πολιτιστικά στοιχεία κι έτσι μεταμορφώνεται ανά τους αιώνες. 

    Οι αλληλοσπαρασσόμενες πόλεις- κράτη της αρχαίας Ελλάδας και οι μακρινές θυγατέρες τους στη μεγάλη Ελλάδα είχαν συναίσθηση του ότι ανήκουν στο ελληνικό έθνος, γιαυτό και συγκεντρωνόντουσαν στους πανελλήνιους εορτασμούς των Ολυμπίων, των Νεμέων των Πυθίων και για να μπορούν ανενόχλητα να συμμετέχουν όλοι είχαν θεσπίσει τις Εκεχειρίες.

Οι Αμερικανοί πολίτες προερχόμενοι από πανσπερμία εθνών διαμορφώνουν αμερικανική εθνική συνείδηση, ενώ τουλάχιστον σε πρώτη φάση διατηρούν και τις παραδόσεις της χώρας καταγωγής τους. Η Σοβιετική Ένωση δεν κατάφερε να δημιουργήσει εθνική συνείδηση στους πολίτες της, ενώ στην Ενωμένη Ευρώπη τα τελευταία γεγονότα απέδειξαν ότι οι εθνικές αντιθέσεις αναζωπυρώνονται και διατηρούνται. 

  Αυτό που εμείς, οι Έλληνες συνεχίζουμε να βιώνουμε σαν έθνος συμπυκνώνεται στην πεποίθηση του ότι η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Όχι σαν ανέκδοτο, ή σαν ξέσπασμα ενθουσιασμού μετά από κάποια νίκη στη Γιουροβίζιον ή τον αθλητισμό, αλλά σαν ιστορικό παράδοξο.  Ότι κι αν έγινε, ότι κι αν γινόταν, η Ελλάδα θα ξαναγεννιόταν. Για πάνω από τρεις χιλιάδες χρόνια σ’ αυτή τη γωνίτσα γης κατοικούν άνθρωποι που μιλούν την ίδια ακριβώς γλώσσα, που -όσο κι αν άλλαξαν- κουβαλούν τα ίδια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα με τους προπάτορές τους.

Δεν υπάρχουν πολλά παρόμοια ιστορικά παραδείγματα. Οι Αιγύπτιοι σήμερα μιλούν εντελώς διαφορετική γλώσσα από το λαό που έχτισε τις Πυραμίδες. Τώρα πια κανείς Φαλμεράιερ δε μπορεί ν’ αμφισβητήσει την ελληνικότητα των Ελλήνων αφού το DNA σε κάθε χώρα αποκαλύπτει την συνέχεια των γενεών, ενώ οι πινακίδες της Πύλου απέδειξαν ότι η Μινωική και Μυκηναϊκή γραφή είναι ελληνική γλώσσα.

Αυτό είναι πραγματικά ένα θαύμα. Γιατί σκεφτείτε το. Τι είμαστε; Μια μπουκιά λαός πεισματικά ριζωμένος σε ξερά βράχια. Το  μόνο που καλλιεργούσαμε -πριν από τον τουρισμό- ήταν το πνεύμα. Αυτό και παραδώσαμε σ’ όλη τη γη.

Συνάξαμε κόμπους σοφίας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς και συνθέσαμε ένα αριστούργημα ανεπανάληπτο, που απλώθηκε σε όλη την οικουμένη. Την πρώτη φορά καβάλα στο Βουκεφάλα, θριαμβευτικά με το Μεγαλέξανδρο η Ελλάδα έφθασε στις εσχατιές της ανατολής όπου επιβιώνει μέχρι σήμερα. Τη δεύτερη υποδουλώθηκε στους Ρωμαίους και διέσπειρε τον πολιτισμό της παντού. Η Ρώμη δεν ήταν παρά μια γέφυρα για το Βυζάντιο που αναδείχθηκε σε μια ρωμαϊκή αυτοκρατορία, που εξελληνίστηκε πλήρως σε γόνιμη σύζευξη με το χριστιανισμό. Η Ελλάδα  κατά το Βυζάντιο στάθηκε ο προμαχώνας της Ευρώπης, ο πυρήνας και η κιβωτός του πολιτισμού σε μια περίοδο που το σκοτάδι σκέπαζε τα πάντα και οι ορδές των βαρβάρων χτυπούσαν από παντού. Μεσαίωνας. Βαρύς χειμώνας. Έπρεπε να θυσιαστεί το Βυζάντιο για νάρθει η άνοιξη στην ανθρωπότητα. Η διασπορά του Βυζαντίου έφερε την Αναγέννηση. Ταυτόχρονα, τόσο το Ισλάμ όσο και η Δύση, δε θα υπήρχαν χωρίς την κλασσική Ελλάδα, που ενσωμάτωσαν γόνιμα. 

 

Η 25η Μαρτίου διαλέχτηκε πολύ προσεκτικά να είναι η κορυφαία γιορτή της εθνικής μας ανεξαρτησίας. Το Λάβαρο του Παλαιών Πατρών Γερμανού δεν αποτελεί πλέον ιστορικά το γνήσιον πιστοποιητικό γέννησης του αγώνος. Δεν είναι παρά η  ημερομηνία που το βρέφος δηλώθηκε στο ληξιαρχείο της Ιστορίας. Αυτό γιατί βόλευε να συμπίπτει με την γιορτή του Ευαγγελισμού, που αποκτά διττό συμβολισμό.

 Γιατί όχι δηλαδή: Η Ελλάδα κοιλοπονούσε αυτή την ώρα από τη στιγμή που σκλαβώθηκε. Το αξιοθαύμαστο δεν είναι το 1821, αλλά η αδιάκοπη αλυσίδα των αποτυχημένων εξεγέρσεων που κορυφώθηκε το 21. 

Ζούσαμε επί 400 χρόνια κάτω από τον οθωμανικό ζυγό, συμπτωματικά τα χρόνια που  αποδείχθηκαν τα πιο γόνιμα στην ιστορία της Ευρώπης. Για μας ήταν 400 χρόνια διαρκούς  επανάστασης. Από την πρώτη κιόλας στιγμή.

Και βέβαια μας χρησιμοποίησαν οι ξένοι. Όλοι τους. Όπως το συνηθίζουν μέχρι τις μέρες μας. Μοίρα των μικρών να γίνονται πιόνια στη σκακιέρα των ισχυρών. Το σπαθί του Λάμπρου Κατσώνη σύμβολο. Μέσα στο Αιγαίο. Από ένα μονάχα Έλληνα, που διαφέντευε την ελληνική θάλασσα και δεν άφηνε τούρκικο πλοίο να ξεμυτίσει από τα Δαρδανέλια για κάμποσα χρόνια. Να το θυμόμαστε πάντα το σπαθί του Κατσώνη, που στοιχειώνει το Αιγαίο.

Και δεν πρέπει ν’ αφήνουμε κανένα να μας πει ότι η λευτεριά μας χαρίστηκε από τους ξένους χάρη στη ναυμαχία του  Ναυαρίνου, ότι έτσι που τρωγόμαστε μεταξύ μας οι τούρκοι θάπνιγαν την επανάσταση στο αίμα τελικά. 

Γενιές Ελλήνων ξεπλήρωναν με πανωτόκια μέχρι πρόσφατα τα χρέη, που ορισμένοι «φιλέλληνες» τραπεζίτες φόρτωσαν από το 1823 τον ελληνικό λαό. Μιλάμε για τα 200 χρόνια που τώρα γιορτάζουμε και που χώρεσαν το έπος του 1940, την αντίσταση, τον εμφύλιο και τη Χούντα, δυο Παγκόσμιους πολέμους, που μας πρόσφεραν εδαφική επέκταση, αλλά και την Μικρασιατική καταστροφή, χρεωκοπίες και προόδους συλλογικής ευημερίας.

 Ποιοι είμαστε και πού πηγαίνουμε, εμείς οι περήφανοι ρωμιοί που στεκόμαστε με τόνα πόδι στην Ευρώπη και με τ’ άλλο στα Βαλκάνια;

«Του Έλληνα ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει». Το θυμόμαστε σήμερα, που έγκλειστοι σε Καραντίνα, με μόνο παράθυρο οθόνες ανέπαφης επικοινωνίας  ελπίζουμε μόνο στην επέμβαση του «Από μηχανής θεού»;

«Ελευθερία ή θάνατος» Πόσο μετρούν αυτές οι λέξεις σήμερα;

Γιατί θα πεθαίναμε;

Θα πεθαίναμε για να υπερασπιστούμε τούτη την όμορφη γλώσσα; Τούτη την ευαίσθητη ιδέα της εθνικής συνέχειας; Πού είναι το όριο ελευθερίας και ασυδοσίας;

Ζούμε την εποχή του εγωκεντρισμού. Όλοι νιώσαμε προδομένοι από την Ιστορία όταν η κατάρρευση της Σοβιετικής αυτοκρατορίας συμπαρέσυρε τις ελπίδες για ένα δικαιότερο κόσμο. Όλοι πάψαμε να έχουμε οράματα, να επενδύουμε σε πολιτικούς στόχους. Σλόγκαν της εποχής «Όλοι ίδιοι είναι, όλοι τα ίδια κάνουν, ας κοιτάξει ο καθένας το συμφέρον του».

Είμαστε στο Μεσαίωνα ξανά; Η Ιστορία, το μάθαμε πια, δεν τραβάει ευθεία την ανηφόρα. Ανελίσσεται ευτυχώς, αλλά με κύκλους που μας αποθαρρύνουν. Όμως δεν πρέπει. Τούτο το χώμα έγινε γόνιμο από το αίμα, που το πότισε. Καμιά θυσία δεν πάει χαμένη στον κόσμο μας.

Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο. Χρειάζεται να πεθάνει κάποιο αστέρι για να γεννηθεί ένας άνθρωπος. Πρέπει να υπάρξει μια Μαύρη Τρύπα για να γεννηθεί ένα αστέρι.  Ο κόσμος μας δεν είναι παρά ένας θαυμαστός κύκλος δημιουργίας και καταστροφής και είναι πάντα τα όνειρα που καρτερούν τη στιγμή, που θα εκδικηθούν τη σκληρή πραγματικότητα. Και τίποτε δεν είναι πιο επικίνδυνο για το σκοτάδι από την επανάσταση των ονείρων.

Είμαστε στο τούνελ. Πόσα χρόνια ακούμε το ίδιο ρεφραίν; 200 χρόνια από την εθνική μας παλιγγενεσία φυλακισμένοι από την Πανδημία, ας το γιορτάσουμε τραγουδώντας την προσευχή, που οι Ελύτης- Θεοδωράκης με το «Άξιον εστι» ανέδειξαν σε νέο εθνικό μας ύμνο

«Της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ και μυρσίνη εσύ δοξαστική, μη, παρακαλώ σας, μη λησμονάτε τη χώρα μου».

 

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου