Ο σύζυγος της Καίσαρος

 Ο παρατεταμένος εγκλεισμός λόγω COVID-19 ενέτεινε το διαδικτυακό κουτσομπολιό (άλλωστε το facebook δεν είναι παρά η άυλη εξέλιξη του παγκόσμιου ξεκατινιάσματος).

 Έτσι ασχοληθήκαμε εκτενώς με το τραπέζωμα των ελάχιστων ξένων, που μας τίμησαν για τα 200 χρόνια από το 1921 και τη σχέση του δακρυσμένου διαδόχου της Αγγλίας με τους τέως βασιλιάδες της Ελλάδας (το μόνο βέβαιο -που όμως δεν ειπώθηκε- είναι ότι όλοι οι βασιλικοί οίκοι σήμερα έχουν γερμανικές ρίζες) και τέλος με τη θέση του συντρόφου της Προέδρου της δημοκρατίας στην παρέλαση.

Προφανώς και υπάρχει πρωτόκολλο σε τέτοιες εκδηλώσεις και οι προηγούμενοι πρόεδροι της δημοκρατίας, στις παρελάσεις το είχαν τηρήσει αυστηρά. Αυτό που δεν ειπώθηκε καθαρά από τους συντηρητικούς κύκλους, που λασπολόγησαν επαίσχυντα είναι ότι ο παρακαθήμενος δεν είναι σύζυγος, αλλά σύντροφος, δηλαδή μια νέα επαίσχυντη περίπτωση Τσίπρα- Μπαζιάνα, που όμως -φευ- εξελέγη από την ιερά ΝΔ παράταξη. Και φυσικά επιβάλλεται στη Δημοκρατία ο ανοικτός έλεγχος όλων των οικονομικών στοιχείων (δε ζούμε την εποχή που η Δέσποινα Παπαδοπούλου κατάκλεβε χωρίς αντίλογο) όμως η δημοσίευση επιλεγμένα άτυχων φωτογραφιών ή η κατασκευή τους είναι απαράδεκτη για ανθρώπους που θέλουν να λέγονται ενεργοί πολίτες.

Και αυτή δεν ήταν η μόνη φετινή παράβαση του αυστηρού πρωτοκόλλου, αφού ειπώθηκε ότι δεν προσκλήθηκε -ως όφειλε- ο Αρχιεπίσκοπος, καθώς κι η πρωτοφανής παρουσία 3 αριστούχων Υπασπιστών (η μια γυναίκα) πίσω από την πρόεδρο και όχι δίπλα στον αρχηγό του στρατού. 

Η εθιμοτυπία απαιτεί στο βάθρο των επισήμων να βρίσκονται μόνο πρόσωπα- θεσμοί, αλλά διαχρονικά συνηθίζεται η παρουσία όχι μόνο των συζύγων, αλλά και παιδιών των επισήμων (που σε παλιότερες παρελάσεις πολυφωτογραφίζονταν). Για τον εορτασμό των 200 χρόνων ήταν καλεσμένοι πολλοί εκτός πρωτοκόλλου, που στην πλειοψηφία είχαν σύντροφο στην εξέδρα των επισήμων.

Το πρωτόκολλο είναι κάτι ρευστό και το προεδρικό μέγαρο δεν είναι Μπάκιγχαμ. Ο -η Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην Ελλάδα έχει συμβολική σημασία, και αν για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην Γαλλία (που έχει ουσιαστική εξουσία) επιτρέπεται η παρουσία συντρόφου πλάι του γιατί όχι και στην Ελλάδα; Οι Αμερικανοί είναι εκείνοι, που πρώτοι ανέδειξαν σε πρωταγωνιστικό ρόλο την Πρώτη Κυρία και όχι από την εποχή της λάμψης της Τζάκι Κένεντι, αλλά από την ουσιαστική εξουσία της Ελεονορ Ρούσβελτ και φυσικά εκεί το πρωτόκολλο απαιτεί τη σύζυγο ιερά συμμέτοχο στην ορκωμοσία του προέδρου αφού εκείνη κρατά την ιστορική Βίβλο. Βέβαια αυτοί ανέκαθεν -ίσως συχνά υποκριτικά- λιβανίζουν το ρόλο της συζύγου σε κάθε βράβευση ή τελετή, εμείς το αρχίσαμε πρόσφατα.

Οι προηγούμενοι πρόεδροι της Ελληνικής Δημοκρατίας δεν ήταν εξ ίσου αυστηροί στην τήρηση του πρωτοκόλλου. Από προσωπική εμπειρία ξέρω ότι ο αείμνηστος Κωστής Στεφανόπουλος για παράδειγμα ήταν το αντίθετο του Προκόπη Παυλόπουλου σε αυτό το θέμα και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έπραττε ότι και όπως επιθυμούσε χωρίς αντίλογο. Το πρωτόκολλο δεν είναι οι Δέκα Εντολές και κανένας δεν καίγεται από την οργή του Ιεχωβά, αν κάτι αλλάξει. Είναι κάτι σα μπούσουλας για τα πρώτα βήματα των άπειρων στην συμβολική εξουσία, που όλοι μετά από το πολύ δυο θητείες θα επιστρέψουν σπίτι τους. Κάτι σαν επίσημη στολή που όμως -αν τους στενεύει- μπορεί ή θα έπρεπε να προσαρμόζεται στα μέτρα τους, αν βοηθά στην ανέλιξη του θεσμού. 

με τον αείμνηστο πρόεδρο Κωστή Στεφανόπουλο εντελώς ανεπίσημα 1995

με αυστηρό πρωτόκολλο με τον πρόεδρο κο Προκόπη Παυλόπουλο 2017

Η Ελληνική Προεδρία είναι ακόμη πολύ νέα, ευτυχώς έχει αναδείξει στη συντριπτική πλειοψηφία εξαιρετικούς Προέδρους και είναι ανόητο να την υπονομεύουμε ειδικά σήμερα, που έκανε ιστορικό βήμα με την εκλογή της πρώτης γυναίκας. 

Η συχνά κακόβουλη κριτική στον (την) σύντροφο του ηγέτη (σκιώδους ή ουσιαστικού) είναι προδιαγεγραμμένη από τον καιρό του Περικλή και της Ασπασίας, γιαυτό και τα συνήθη σχόλια περί της γυναικός του Καίσαρος. Ότι και αν συμβεί η κακοήθεια ενεδρεύει. Δεν συγχώρησαν ούτε στη Νατάσα Παζαίτη το επιστημονικό της ενδιαφέρον, ούτε στη Μπέτυ Μπαζιάνα την αποστασιοποιημένη ανεξαρτησία της. Θεμιτός είναι μόνο ο φιλανθρωπικός ρόλος χωρίς πολιτικές εντάξεις. Και με την αντιστροφή των ρόλων διαχρονικά παρατηρείται το παράδοξο του ότι ενώ οι σύζυγοι των βασιλιάδων στέφονται βασίλισσες, οι σύζυγοι των βασιλισσών πάντα αρκούντο σε ταπεινότερους σκιώδεις ρόλους. 

Όμως όσοι ζούμε δίπλα σε ανθρώπους, που αγαπάμε, γνωρίζουμε καλά την ώσμωση των απόψεων, που δημιουργείται ειδικά σε μακροχρόνιες σχέσεις και είναι δίκαιο αυτό να αναγνωρίζεται.

Κατά τον 21ο αιώνα, που η ισότητα των φύλων στις ευρωπαϊκές κοινωνίες είναι γεγονός. είναι ανόητο σε στιγμές Πανδημίας (όπου όλα τα ζούμε για πρώτη φορά, οι νεκροί πληθαίνουν και τα νοσοκομεία ασφυκτιούν) να συζητάμε για το αν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει ή όχι το δικαίωμα στην παρέλαση για τα 200 χρόνια ελεύθερου ελληνικού κράτους, να μοιραστεί δημόσια την περηφάνεια (και το πολυφωτογραφημένο δάκρυ) της με τον σύντροφό της. 

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου