Ανοιχτή συζήτηση "Η χρεοκοπία της Μεταπολίτευσης"

Στο πάνελ οι Αντώνης Μακρυδημήτρης, Αλέξης Χαρίτσης, Λαοκράτης Βάσσης, Ελευθέριος Γείτονας, Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου, Βασίλης Βασιλόπουλος

Για το βιβλίο του Λαοκράτη Βάσση

«Η χρεοκοπία της Μεταπολίτευσης»

Καλαμάτα 24-2-2012

        Ενώ παίζαμε, εθισμένοι στο τζόγο, την κολοκυθιά «Χρεωκοπία- ελεγχόμενη ή ανεξέλεγκτη» ο φίλος Λαοκράτης μας προκαλεί σε μιαν -όχι πολιτική- (όπως δηλώνει ευθαρσώς στον τίτλο), αλλά πολιτιστική ανοιχτή συζήτηση για την χρεωκοπία -όχι της τσέπης- αλλά της ίδιας μας της ζωής, αφού όλοι πια ανήκουμε όχι στη γενιά του 114 ή του Πολυτεχνείου, αλλά της νεκρής πια και επίσημα γενιάς της Μεταπολίτευσης.

     Κι ενώ βρισκόμαστε ταμπουρωμένοι στα μετερίζια του ποιος φταίει περισσότερο για το σημερινό χάλι, και χωρίς καμιά φρέσκια ιδέα να καθαρίζει τις αναθυμιάσεις της πολιτικής σαπίλας, ο Λαοκράτης σαν καλός δάσκαλος μας αναγκάζει να συναθροισθούμε, να ακούσουμε προσεκτικά, να συσκεφθούμε δημοκρατικά, να επιχειρηματολογήσουμε και όχι να κραυγάσουμε, να διαφωνήσουμε, να αντικρούσουμε, να συναποφασίσουμε.

Τι έφταιξε και φθάσαμε ως εδώ; Πού λαθέψαμε; Πού πήγαν όλα αυτά τα οράματα και οι αγώνες; Γιατί πήγαν χαμένες τόσες ευκαιρίες; Γιατί προδώσαμε το μέλλον των παιδιών μας; Φταίνε μόνο οι αναίσχυντοι πολιτικοί; Γιατί δεν τους προλάβαμε;

     Το πολύ πετυχημένο (από την πρώτη Ανοιχτή Συζήτηση του 2005  «Μεταπολίτευση -ΠΑΣΟΚ- Αριστερά») τέχνασμα της ενσάρκωσης των απόψεων σε πρόσωπα, ή της διάλυσης των επιχειρημάτων του ίδιου του συγγραφέα σε προσωπεία επαναλαμβάνεται με προσθήκη δύο επιπλέον συζητητών, έτσι που ν’ ανοίγει η βεντάλια των απόψεων και καθένας αναγνώστης να μπορεί ν’ αναγνωρίσει κάπου τις απόψεις του. Προφανώς όχι όλοι. Δεν είναι κείμενα για κείνους που έχουν συνηθίσει να διαβάζουν άρθρα με πιασιάρικους τίτλους και κατασκευασμένες συνταγές για λύσεις, που συχνά μεταβάλλονται ανάλογα με το από που φυσά ο άνεμος της εξουσίας. Ακόμη περισσότερο επειδή το βιβλίο ασχολείται με την κρίση πολιτισμού, που οδήγησε στην πολιτικό εξευτελισμό και το ταμπού του «αριστερού» διεθνισμού, που ξεπούλησε την περηφάνια της ελληνικής ψυχής σε μια παμφάγο παγκοσμιοποίηση.

   Και σήμερα που η Ευρώπη εμφάνισε ξανά το γυμνό προσωπείο του τοκογλύφου επιστρέφουμε σε αυτό που λέει και η Αντιγόνη (όνομα και πράμα) στη συζήτηση «γιατί αν ισχύει πως οι λαοί στα δύσκολα κρατιούνται από την ψυχή τους, πρέπει να δούμε τι απόμεινε από την ψυχή μας για να κρατηθούμε και να ξανασηκωθούμε, όπως και τις άλλες φορές που πέσαμε».

     Αν είναι κάτι «παρήγορο» σε αυτή τη χώρα, αυτό είναι η αδιάλειπτη επανάληψη των ιδίων σφαλμάτων, από τους ομηρικούς καυγάδες του Αγαμέμνονα με τον Αχιλλέα, τις πολιτικαντίστικες μηχανορραφίες των ηρώων της Σαλαμίνας και τη συναλλαγή με τους πέρσες, στις βυζαντινές κακοδαιμονίες που έριξαν την Πόλη, στην αποσύνθεση της ελληνικής επανάστασης -έτσι που μόνο με τη μεσολάβηση των ξένων στο Ναβαρίνο να μπορέσουμε να γευτούμε τη λευτεριά που και πάλι ξεπουλήσαμε στους βαυαρούς με τη δολοφονία του Καποδίστρια. Αυτή η εμμονή στα ίδια σφάλματα είναι νομίζω ισχυρότερο επιχείρημα ακόμη και από την ταυτοποίηση του DNA ή  την αδιάλειπτη ελληνικότητα της γλώσσας που ανέδειξαν οι πινακίδες της Πύλου, που ανέτρεψε τις θεωρίες του Φαλμεράγιερ. Δυστυχώς ή ευτυχώς σε αυτή τη γωνιά της γης εδώ και χιλιάδες χρόνια εξακολουθούν να επιβιώνουν κάποιοι ξεροκέφαλοι, που μιλούν την ίδια γλώσσα και αν και κάνουν τα ίδια λάθη, έχουν και τις ίδιες ανθεκτικές αρετές.

  Παρ’ ότι ο Αγέλαος ισχυρίζεται ότι «ο ελληνισμός δεν είναι θρησκεία και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεταφυσικούς όρους» ο ίδιος ο συγγραφέας στα ενυπόγραφα επισυναπτόμενα δημοσιευμένα άρθρα του αποδεικνύεται λάτρης της «αγιοσύνης των βουνών» και αναδεικνύει τις ξεχασμένες ελληνικές αξίες όπως η φιλοξενία, το φιλότιμο, η λεβεντιά (όχι η αυτοκτονική μαγκιά αλλά η φιλάλληλη αυτοθυσία) και ο καημός - με τον έρωτα και τη ζωή στο βάθος τους σαν το κλειδί της πολιτιστικής αντίστασης για την επιβίωση του τόπου.

  Από την άλλη δε διστάζει με μεγάλη δόση αυτοκριτικής, να καταγγείλει τους κάθε είδους εκμεταλλευτές των συμβόλων, όπως το Πολυτεχνείο και τους εκμαυλιστές της νεολαίας στο εύκολο κέρδος και τον ατομικισμό, τους οδοστρωτήρες της φιλοπατρίας στο όραμα του διεθνισμού, τη δυναστεία της υποκουλτούρας των ΜΜΕ και τα πολιτιστικά λάθη της Αριστεράς που επηρέασαν τις πολιτικές εξελίξεις.

   Με αυτό το σκεπτικό η περίοδος της μεταπολίτευσης μπορεί να φωτιστεί σαν ένα ακόμη επεισόδιο της διαχρονικής ελληνικής τραγωδίας. Όσο και αν μας πονά, όσο και αν μας γεμίζει με ενοχές η ανικανότητά μας να προλάβουμε αυτές τις εξελίξεις και η σημερινή χρεωκοπία δεν αποτελεί παρά μια καμπή στην ιστορική εξέλιξη που πάντα στην ελληνική Ιστορία εμφανίζεται με εκτινάξεις και καταβαραθρώσεις, λες και τούτος ο λαός είναι ανίκανος να βαδίσει σε ίσιο δρόμο.

   Και σήμερα ο λαός είναι εξοργισμένος. Και όμως στην πλειοψηφία του περιμένει μοιρολατρικά στην εμφάνιση του από μηχανής θεού και θυσιάζει ξανά την Ιφιγένεια ελπίζοντας την στην τελευταία στιγμή αντικατάστασή της από κάποιο αμνό. Τοποθετεί στο βωμό της επιβίωσης από την ξηρασία την πολυσπουδασμένη σύγχρονη νεολαία το  Φρίξο και την Έλλη μας ελπίζοντας στην πτήση του χρυσόμαλλου κριαριού της μετανάστευσης.

   Και βέβαια κατεβαίνει σε ογκώδεις διαδηλώσεις που καταλήγουν σε βομβαρδισμό των φιλειρηνικών διαδηλωτών από την αστυνομία με απαγορευμένα χημικά όπλα και σε όργιο εμπρησμών και λεηλασιών του ιστορικού κέντρου της Αθήνας από κουκουλοφόρους «ιδεαλιστές» της βίας, μπαχαλάκηδες χουλιγκάνους, μαφιόζους του ρίεαλ εστέιτ και μπουκαδόρων, χωρίς η Αριστερά να μπορεί να περιφρουρήσει  τις συγκεντρώσεις της και να εγγυηθεί για την ασφάλεια του απλού ανοργάνωτου πολίτη. Έτσι αν και οι δημοσκοπήσεις  καταγράφουν μια πραγματική αλλαγή του κομματικού περιβάλλοντος, η κατάσταση θυμίζει μάλλον τοπίο στην Αγγελοπουλική ομίχλη, αφού είναι πολύ πιθανόν ότι ξανά οι Πασοκοτραφείς νοικοκυραίοι την κρίσιμη στιγμή των εκλογών θα προτιμήσουν τη μιζέρια της κατεστημένης δουλείας από την περιπέτεια της αριστερής προοπτικής.

    Το μεγάλο προσόν και αυτού του βιβλίου του Λαοκράτη είναι ότι δεν καταθέτει απλώς κάποιες εξαιρετικά τεκμηριωμένες απόψεις. Ούτε και διδάσκει ή καθοδηγεί. Αναγκάζει όλους μας να επιστρέψουμε στις ρίζες, να ξανασκεφθούμε τις πράξεις και παραλήψεις μας και να επιστρέψουμε στην αθωότητα μιας νέας αρχής. Μας προσφέρει μιαν αχτίδα ελπίδας. Παρ’ ότι η πλειοψηφία των συμπολιτών μας αναζητεί κάπου έξω τον ένοχο για τα σημερινά δεινά -πάντα μας φταίγαν κάποιοι άλλοι, πάντα το κράτος ή τις ξένες υπερδυνάμεις κατηγορούμε για την κατάντια μας- ο Λαοκράτης εξακολουθεί να διακηρύσσει ότι «κανένας λαός δεν εκμαυλίζεται .. ανεπιγνώτως και παρά την θέλησή του» «ότι  έγινε δεν έγινε ερήμην ημών, αλλά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο δι ημών» και ότι «με πλαστά χαρτιά δεν περνάμε στα διόδια της ιστορίας» για να καταλήξει στο ελπιδοφόρο «οι λαοί στα δύσκολα κρατιούνται από την ψυχή τους», όπου ψυχή δεν είναι άλλο από το σολωμικό «ελευθερία και γλώσσα».

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου