Τα Πετρογέφυρα της Πελοποννήσου

Πετρογέφυρα

Αναδημοσιεύουμε ένα σπουδαίο κείμενο, της Μαρίας Αρβανίτη Σωτηροπούλου, που είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό «ΔΙΒΡΗ», εγκυρότατη τριμηνιαία, ιστορική, λαογραφική, πολιτιστική και ενημερωτική έκδοση για τα χωριά του «Ιστορικού Δήμου Λαμπείας 1833-1912» Ηλείας, στο τεύχος 133.
 Το κείμενο γράφτηκε με την ευκαιρεία της επίσκεψης του Αρχείου Γεφυριών Πελοποννήσου (ΑΓΠ) και των εκπροσώπων της "Δίβρης" στο γεφύρι της "Κλομποκής", που βρίσκεται στο ομώνυμο ρέμα της Δίβρης (Λαμπεία), για την φωτογράφηση, βιντεοσκόπηση, μέτρηση και μελέτη του.
  
Εκ βαθέων

Έρμα γεφύρια …

 “Γεφύρια χαμένα στην ερημιά, ξεχασμένα απ’ τους δρόμους, πιστά αγκαλιάζουν τις όχθες και υπερβαίνουν την ορμή των υδάτων, αντιστέκονται στις καταιγίδες και τις κατεβασιές, ξαφνιάζουν το βλέμμα του εξερευνητή πια οδοιπόρου. Κομψά, ανθεκτικά τανύζονται με χάρη, θαρρείς δίχως προσπάθεια κρέμονται πάνω από το χάος δυσπρόσιτων γκρεμών, απλώνουν σφιχτοδεμένες αγκαλιές για να πετάξουν πάνω από τη θάλασσα, κρέμονται από τον ουρανό με πεντάγραμμα σχοινιά, που συνθέτουν αλληλούια στην ανθρώπινη αποτελεσματικότητα.

 

Η συγγραφέας και το γεφύρι. (Φωτο: ΑΓΠ)

   Και ο χρόνος περνά, πόλεμοι και λιμοί, μεταναστεύσεις και ευημερίες, χωριά πεθαίνουν ή καίγονται, πόλεις μεταμορφώνονται, νέοι δρόμοι χαράσσονται, τα μονοπάτια χορταριάζουν. Τα γεφύρια βουβαίνονται, μένουν γυμνά, επώδυνα πετρωμένα σα γάλα λεχώνας με νεκρό μωρό. Τα τυχερότερα επιβιώνουν παράλληλα ή και κάτω από την τσιμεντένια ασχήμια του μοντέρνου δρόμου, βυζαντινά σαν της Καρύταινας, οθωμανικά όπως στη Μακεδονία, ρωμαϊκά που ακόμη μεταφέρουν νερό στη ραχοκοκαλιά της Ηπείρου. τα ομορφότερα έγιναν τουριστικές ατραξιόν, στερεώθηκαν με λεφτά της ΕΕ, επιβίωσαν. Τα περισσότερα βυθίστηκαν στη λήθη, περιφρονούνται ακόμα και από τους ντόπιους, αν και βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από τη βουή της σύγχρονης παλίρροιας των εκδρομέων του σαββατοκύριακου. Στα έρημα ποτάμια και τους λόγγους, μόνο για τους εραστές της περιπέτειας και τους ελάχιστους ιστορικούς μελετητές, ανακαλύπτεις γεφύρια στοιχειά, που ρίζωσαν στις όχθες και αντιστέκονται όχι τόσο στη δύναμη του νερού και την ορμή των ανέμων, όσο στην ύπουλη ζωντάνια μιας συκιάς, που φύτρωσε ανάμεσα στις πέτρες και ξεριζώνει τους αρμούς της ανθρώπινης δίψας γι’ αθανασία. Αναδύονται σαν όνειρα. Γιατί απατηλό όνειρο είναι η ομορφιά, που δεν καθρεπτίζεται σε ανθρώπινο βλέμμα.

   Κάθε γεφύρι είναι επίτευγμα. Κουβαλά μύθους από θυσίες αθώων, απειλητικά πνεύματα το στοιχειώνουν, παραμύθια το γλυκοτραγουδούν. Κάθε γεφύρι μικρό ή μεγάλο χτίστηκε μ’ αίμα, κυριολεκτικά χρειάστηκε νεκρούς για να στεριώσει, απ’ τη γυναίκα του πρωτομάστορα μέχρι τις εκατόμβες των σημερινών εργατικών ατυχημάτων.

   Το έρμο γεφύρι όσο ωραιότερο, τόσο πιο θλιβερό. Διψά γι’ ανθρώπινα βήματα, κουράστηκε ν’ αφουγκράζεται άχρηστο τη ροή του χρόνου, θαρρείς επιζητεί την κατάρρευση κι ας τανύζεται με χάρη πάνω από αιωνόβια κλαριά. Ηθικό δίδαγμα για την ανθρώπινη φιλοδοξία. Στη ροή του χρόνου, όλα μεταμορφώνονται. Ότι αντέχει, συνήθως είναι πολύτιμο. Αρκεί να εξακολουθεί να αξιοποιείται από τους ανθρώπους. Για όσο υπάρχουν άνθρωποι σε αυτό τον πλανήτη. Γιατί υπάρχει πάντα η πιθανότητα, όπως με τους δεινόσαυρους, οι άνθρωποι να εξαφανιστούν και ν’ απομείνουν τα γεφύρια.”

                                                           ΜΑΡΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

Άλλο ένα τεύχος του περιοδικού, με το γεφύρι του Ερύμανθου στη θέση "Δομοκός".

 Μας έχει συνηθίσει το περιοδικό "ΔΙΒΡΗ" σε τέτοιου είδους ευαισθησίες, (χαρακτηριστικό γνώρισμα του εκδότη του Σωτήρη Σωτηρόπουλου, που αν και γνωρίζουμε τη σεμνότητά του, ελπίζουμε να έχουμε την κατανόησή του γι' αυτή μας την "αυθαιρεσία"), και για το λόγο τούτο είναι η μικρότερη δυνατή αναγνώριση εκ μέρους μας, της τεράστιας και μακρόχρονης αγωνιστικής  προσφοράς του στην επίλυση των προβλημάτων ποιότητας ζωής, καθώς επίσης  και προσπάθειας ανόδου του πολιτιστικού επιπέδου της Δίβρης και της ευρύτερης περιοχής της ορεινής Ηλείας.
Μόνο συγχαρητήρια ταιριάζουν στους συντελεστές αυτής της τεράστιας διαχρονικής προσπάθειας και της ακόμη πιο σπουδαίας, παρά τις κάθε είδους και κυρίως οικονομικές δυσκολίες, έκδοσης.