Πασχαλινά έθιμα

   Πάσχα σημαίνει κόκκινα αυγά. Και οβελίας λέμε.
 Όχι τουλάχιστον για όλη την Ελλάδα.

 Στα νησιά όπου με την εύφορη και πολύτιμη γη, η κτηνοτροφία ήταν περιορισμένη -βοσκός ήταν ο μπειμπι σίττερ των αιγοπροβάτων του χωριού- και ούτε λόγος για εισαγωγές κρεάτων ακόμη και το Πάσχα. Αυτό έκανε την κατανάλωση ενός ολόκληρου αρνιού ανά οικογένεια ασυγχώρητη σπατάλη, χωρίς να υπολογίσουμεε την προβληματική ανεπάρκεια καύσιμης ύλης.  

Έτσι η γιορτή δε γινόταν την ημέρα της Λαμπρής, αλλά το βράδυ της Ανάστασης. Από νωρίς το χωριό κάπνιζε από τα φουρνάκια που ανάδιδαν ευωδιά προετοιμασίας με πυρά από κληματόβεργες. Η μαγειρίτσα των Κυκλάδων δεν έχει σχέση με τη μαγειρίτσα της Πελοποννήσου, που είναι ψιλοκομμένο φρικασέ. 

Στα νησιά φτιάχνουμε σούπα με γαρδούμπες τυλιγμένες σε παιδάκια ή κλωνιά δενδρολίβανου, χωρίς καθόλου χορταρικά και μαγειρεύεται στο φουρνάκι. Για τους περισσότερους ένα ψητό με πατάτες ήταν το δεύτερο πιάτο, ενώ τ’ αυγά, και το χλωρό με τη σαλάτα και τα πασχαλινά γλυκά κουλούρια και «μελιτίνια» και «κίτρινα» της ζαφοράς συμπλήρωναν το πασχαλινό μενού.
  Η νύχτα της ανάστασης δεν είναι μεγάλη γιορτή, όπως είναι η Αποκαθήλωση και η Δεύτερη Ανάσταση. Τα γιορτινά ρούχα τότε φοριούνται στο άπλετο φως της ανοιξιάτικης μέρας..  Υπάρχει πάντα και  ο φόβος των βαρελότων στο «Χριστός Ανέστη», ενώ ο κίνδυνος για τα κεριά είναι δεδομένος και ελκυστικός όλη τη μεγαλοβδομάδα. Τα βαρελότα τα μεσάνυχτα συγχονισμένα σε όλες τις εκκλησιές με τις καμπάνες σε δοξαστικούς χαρμόσυνους ήχους, πυρπολούσαν τον τόπο, αδέξιοι πρεσβευτές του έρωτα.
  Άλλωστε έρωτας, πασχαλιά και θάνατος πάνε αντάμα απ’ τον καιρό του σολωμικού «έστησ’ ο έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη», Κι αυτός ο χορός είναι πανελλήνια συνήθεια κάθε Πάσχα.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου