Αναζητώντας νέες μορφές πάλης

1994 στα γραφεία του ΟΗΕ στην Αθήνα είχαμε καταθέσει σαν Ιατρική Εταιρεία κατά των πυρηνικών με τον Πάντο Τριγάζη (τότε ΕΕΔΥΕ) στην  διευθύντρια κα Γόντικα 5000 υπογραφές για την απαγόρευση των πυρηνικών

Αναζητώντας νέες μορφές πάλης

Πολλοί κατηγορούν το ειρηνιστικό κίνημα ότι συρρικνώθηκε παρά τους συνεχιζόμενους αιματηρούς πολέμους, ενώ στατιστικές δείχνουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία πιστεύει ότι ο πόλεμος είναι αναγκαίος και αναπόφευκτος όπως τα φυσικά φαινόμενα.

Η έλλειψη μαζικότητας ισχύει πλέον για κάθε μορφή διεκδίκησης. Οι πορείες και συγκεντρώσεις έχουν εκφυλισθεί, (εκτός από τους στρατευμένους μάχιμους ΚΚΕ). Οι απεργίες αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές για τα συμφέροντα των εργαζομένων, προκαλούν δυσφορία στους ήδη ταλαιπωρημένους πολίτες, ενώ υπάρχει καχυποψία ότι επικροτούνται από τις κυβερνήσεις, επειδή κόβεται το μεροκάματο.

Σε μια δημοκρατία και ειδικά σε περίοδο παγκοσμιοποίησης της  τρομοκρατίας, ελάχιστοι επικροτούν τη βία, η οποία ήταν θεμιτή κατά τα χρόνια της Κατοχής ή της Δικτατορίας. Σήμερα οι γνωστοί άγνωστοι κουκουλοφόροι μάλλον ανταγωνίζονται άλλες μορφές αγώνα (όπως οι πορείες), παρά συμβάλουν στη λύση των κοινωνικών προβλημάτων, ενώ κατηγορούνται ευθέως από τους απελπισμένους κατοίκους της περιοχής σαν πράκτορες της αγοράς ακινήτων.

Η πολιτική αντιπαράθεση μέσω των ΜΜΕ έχει εκφυλισθεί σε κοκορομαχίες, όλα διαστρέφονται εμμονικά και οι κατασκευασμένες ειδήσεις κυριαρχούν θολώνοντας το τοπίο, έτσι που κανείς πια δεν ξέρει τι είναι αληθινό και τι κάλπικο. Σε αυτό το σκηνικό ακόμη και η επίκληση του πυρηνικού κινδύνου μπορεί να χαρακτηρίζεται σαν κινδυνολογία.

Το φαινόμενο είναι διεθνές γιαυτό και οι ακτιβιστές βρίσκουν ευφάνταστους τρόπους για να τραβήξουν την προσοχή των ΜΜΕ (πχ δράσεις FEMEN ή Green Peace) για την ευαισθητοποίηση του κοινού και την πίεση στους κρατούντες. Πόσο όμως επιτυγχάνουν την συνειδητή κινητοποίηση των μαζών αυτό είναι μεγάλο ερώτημα. Οι μάζες κινητοποιούνται πλέον περισσότερο για ένα κυριακάτικο Μαραθώνιο -πληρώνοντας μάλιστα συμμετοχή- παρά σε μια διεκδικητική δραστηριότητα. Υπάρχει διάχυτη απογοήτευση για την αποτελεσματικότητα οποιασδήποτε δράσης, κάτι δυσοίωνο για το μέλλον του ανθρώπου.

Τα Συνέδρια και οι ημερίδες κάνουν καλό στο ηθικό των ενεργών πολιτών, που συμμετέχουν και ανταλλάσουν απόψεις, αλλά δεν προωθούν σε ευρύτερο κοινό τα συμπεράσματα και τους προβληματισμούς, που αναπτύσσονται.

Μια από τις μορφές αγώνα ήταν και η κινητοποίηση των πολιτών μέσα από τη συγκέντρωση υπογραφών. Αρχικά θεωρήθηκε τόσο επικίνδυνη για την εξουσία, ώστε άνθρωποι όπως ο Νίκος Νικηφορίδης εκτελέστηκαν ή φυλακίσθηκαν επειδή μάζευαν υπογραφές για θέματα που σήμερα αξιολογούμε κοινότυπα, όπως το να ζούμε σε ένα κόσμο χωρίς πυρηνικά.

Σήμερα στο Διαδίκτυο υπάρχουν πλατφόρμες ηλεκτρονικής συγκέντρωσης υπογραφών για οποιοδήποτε θέμα. Αν και φαίνεται παράδοξο, αφού το Διαδίκτυο έχει αποδειχθεί καφενείο παθιασμένων αντεγκλήσεων, οι εικονικοί άνθρωποι, που εύκολα βάζουν λάικ σε φωτογραφίες -συχνά χωρίς να διαβάζουν  το κείμενο που τις συνοδεύει- δεν κινητοποιούνται εύκολα, όταν πρόκειται για σημαντικό σκοπό. Είναι εντυπωσιακό ότι ακόμη και όσοι δηλώνουν μέσα από τις δημοσιεύσεις τους οικολογικές ευαισθησίες και πατούν LIKE στην πλατφόρμα, τελικά δεν πατούν SIGN υπογράφοντας την έκκληση. Κάποιοι δεν ξέρουν αγγλικά και δεν είναι εξοικειωμένοι με τη διαδικασία, κάποιοι έχουν διαφοροποιημένη άποψη. Οι περισσότεροι δεν ενδιαφέρονται ή δεν το θεωρούν αποτελεσματικό. Έτσι όμως δίνουν έρεισμα στις κυβερνήσεις να υποστηρίζουν ότι σοφά πράττουν συνεχίζοντας την ίδια λαθεμένη πολιτική.

Είναι η ίδια νοοτροπία, που οδηγεί παγκόσμια τους ανθρώπους μακριά από τις κάλπες (τραγικό αν σκεφθεί κάποιος τους αγώνες των γενεών που μας εξασφάλισαν το δικαίωμα στην ψήφο) ή τους ενεργοποιεί να ψηφίσουν μόνο για να περιγελάσουν το σύστημα, εκλέγοντας Τραμπ και τους ομοίους του και ανοίγοντας ξανά το κουτί της Πανδώρας για την ανθρωπότητα.

Η Ιστορία ελάχιστες φορές τραβά την ανηφόρα, συνήθως ανακυκλώνεται σε κύκλους δημιουργίας και καταστροφής, όπου το τυχαίο είναι σημαντικός παράγων. Το δίκαιο και το σωστό δυστυχώς δεν είναι πάντα κοινό κτήμα. Αν και οι μεγάλες ΜΚΟ έχουν έμμισθο προσωπικό και ειδικούς για τη διαφήμιση των απόψεών τους (κάποιες έχουν κατηγορηθεί και για διαφθορά), στην Ελλάδα η μεγάλη πλειοψηφία των ακτιβιστών είναι εθελοντές ενεργοί πολίτες, που αυτοσχεδιάζουν. Χωρίς σωστό μάνατζμεντ είναι θαύμα το γεγονός ότι επιβιώνουν έστω και με λάθος ή ξεπερασμένες μορφές πάλης.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου